Hejden Robert M Skice za podeljenu kuću

--Robert M fiejrlen SKICE ZA PODELJENU KUĆU;KONFEDERALIZACIJA FEDERACIJE, 1988-1990.ju ustavnog konflikta biti primenjen savezni ustav i zatraživšipreispitivanje amandmana.Predsedništvo Slovenije odbacilo je ove poruke 26. septembra,izjav~ujući da je takav "pritisak" na njega "ustavno i političkineprihvat~iv". Dvadeset sedmog septembra Skupština Slovenijeusvojila je, uz najneznatnije izmene, ceo niz amandmana. Uvezi sa pitanjem kolizije sa saveznim ustavom i problema sa članom206 tog dokumenta, stav gotovo svih slovenački h političkihčinilaca izrazio je Miran Potrč, predsednik Skupštine Slovenije injene ustavne komisije, na početku sednice na kojoj su amandmanibili usvojeni: jedino Skupština Slovenije ima pravo da donosiamandmane na republički ustav, a prema jugoslovenskomsaveznom ustavu:... nijedan savezni organ nema ovlašćenje da sa svojim savetimaučestvuje u postupku za promenu republičkog ustava ...Tek po usvajanju ustava Ustavni sud ima pravo da da svojemišljenje u pogledu pitanja da li je republički ustav u suprotnostisa Ustavom SFRJ. To miš~enje nema snagu odlukeUstavnog suda na osnovu koje bi odredbe republičkog ustavaprestale da važe ... Ni Savezna skupština nema ovlašćenjeda potvrdi da je neki republički ustav u suprotnosti sa saveznimustavom. Savezno veće samo raspravlja o mišljenjuUstavnog suda i odlučuje o svom političkom mišljenju. (Borba,28. septembar 1989, str. 1)nački političari su pribegli obaranju izvorne pretpostavke o saveznojustavnoj suprematiji tako što su savezni ustav učinili neobaveznimza republike.Postupak Ustavnog suda JugoslavijePosle usvajanja slovenačkih amandmana, od Ustavnog suda Jugoslavije,jedinog tela koje je po Ustavu SFRJ bilo ovlašćeno zadavanje mišljenja o tome da li je republički ustav u suprotnostisa saveznim, bilo je zatraženo da pokrene postupak. Na dan 28.septembra Savezno izvršno veće, jedno od tela ovlašćenih naosnovu člana 387 saveznog ustava za pokretanje postupka predUstavnim sudom SFRJ, najpre je prihvatilo predlog da se započnepostupak pred Ustavnim sudom Jugoslavije za ocenu ustavnostislovenačkih amandmana; a potom je, nakon onoga što su novinenazvale "žučnom raspravom", proširilo postupak na utvrđivanjeustavnosti svih promena u svim ustavima u Jugoslaviji("Borba, 29. septembar 1989, str. 1). Sud je sa svoje strane započeopostupke preispitivanja ustavnosti raznih amandmana 4.oktobra (Borba, 5. oktobar 1989, str. 5). Novinu situacije odražavalisu novinski izveštaji o radu suda. Borba je prilično podrobnopisala o sudskom postupku, što u prošlosti nije činila prilikomizveštavanja o njegovom radu. Osim toga, Borba je ukazala na nekezablude u javnosti, uključujujući i gledište o sudu kao "vlasti"koja bi mogla da reši ustavni konflikt, navodeći da je u tom trenutkujasno da bi sud jedino mogao da dostavi svoje "miš~enje"o tom pitanju Saveznoj skupštini. Istovremeno su, međutim, navedenereči predsednika suda da je "Ustavni sud Jugoslavije jediniovlašćeni organ koji može autoritativno da odluči da li jeustav neke republike ili pokrajine u suprotnosti sa Ustavom SFRJ"(Borba, 5. oktobar 1989, str. 5).Sudski postupak radi donošenja mišljenja bio je potom najavljen,uz objašnjenje da je posredi redovan postupak. Najpre jezadatak preliminarne ocene stanja u pogledu svakog ustava biopoveren, prema ranije utvrđenom redosledu, pojedinim sudijama.Borba je primetila da je redosled bio ranije utvrđen, što je standardan postupak u radu, jer je srpskom sudiji bio poveren zadatakocene slovenačkih amandmana, a Slovenija i Srbija su još odfebruara vodile političku raspravu koja je postajala sve žučnija. UOvako izrečen slovenački stav polazio je od neosporne ustavnečinjenice - da je samo Skupština Slovenije mogla da usvojiamandmane na republički ustav - da bi prešao na non sequitur -da niko drugi osim Skupštine Slovenije ne može da izražava mišljenjeo predloženim amandmanima na republički ustav - a potomna tumačenje saveznog ustava koje, mada ne i nemoguće,nije bilo i jedino moguće tumačenje vlasti i ovlašćenja Ustavnogsuda i Saveznog izvršnog veća u pogledu problema ove vrste. Biloje to u svakom slučaju tumačenje koje je poništavalo moć saveznogustava da obaveže republičke ustave, jer je htelo da prepustiodgovornost za ocenu ustavnosti odredbe republičkog ustavaonim istim ljudima koji su tu odredbu doneli, a koji bi ondabili potpuno slobodni da ignorišu savezni ustav tako što bi jednostavnoporicali da to čine. Zauzimanjem ovakvog stava, slove-60-