w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

→ Ślady Tadeusza Kościuszki – były to kościół oo. Kapucynów, płyta na rynku, upamiętniająca
przysięgę i oczywiście Kopiec na Salwatorze. Dzieci przygotowały przewodnik,
gdyż już wcześniej widzieliśmy grób Kościuszki i uzbrojenie kosynierów. Przewodnik
zawierał mapki, opisy tras, wskazówki.
→ Rok 1918 i Józef Piłsudski. Zaliczyliśmy wyjście na ulicę Szlak, gdzie zamieszkiwał
Komendant, przez Planty (obok Dębu Wolności) przeszliśmy na ul. Oleandry, miejsce
wymarszu pierwszej kadrowej, potem spacer na Kopiec na Sowińcu, skąd rozlegał
się widok na Katedrę Wawelską – miejsce spoczynku Marszałka. Przypomniałam dzieciom
pracę nad programem poetycko-muzycznym Orlęta Lwowskie. Śpiewaliśmy piosenki
z tego programu.
→ II wojna światowa w Krakowie. Po rozmowie wprowadzającej i rozmowach
z dziadkami, świadkami historii pojechaliśmy tramwajem do Płaszowa. Był przepiękny
dzień czerwcowy, wśród kwitnącej łąki szliśmy przez miejsce kaźni tysięcy Żydów, w tle
majaczył kamienny pomnik ku czci pomordowanych, śnieżynką pośród roztrzaskanych
macew obok resztek zabudowań obozowych szliśmy sobie na Kopiec Kraka. Dzieci były
ciche, niektóre chwaliły się, że widziały już Listę Schindlera. A ja gadałam i gadałam.
Jest jeszcze jedno popularne pytanie – ile to wszystko kosztowało? Kilka biletów grupowych,
wstęp na Wawel. Za przewodnika robiła zwyczajna pani od polskiego.
Czy dzieci narzekały? Oczywiście. Że od nauki bolą je nogi.
Swoje doświadczenia – za namową dr. Stanisława Boronowskiego – opisałam w artykule
„Ujrzeć Kraków w Krakowie” 2 .
*
Drugie podejście do pisania programu wyrosło z nieumiejętności pracy z ówczesnymi
podręcznikami. Więcej kserowałam niż korzystałam z gotowych rozwiązań dydaktycznych.
Po co więc było się męczyć z podręcznikami dalej? Był rok 1998. Żaden
z ówczesnych dostępnych 4 podręczników mi nie odpowiadał. Lubiłam inne teksty,
opracowania dydaktyczne mnie albo drażniły, albo śmieszyły. Obecność pytań pod tekstami
zabijała według mnie aktywność i ciekawość dzieci. Po dziś dzień uważam, że
podręcznik poloniście w szkole nie jest potrzebny, no, może łagodniej – nie jest niezbędny.
To było ważne odkrycie i doświadczenie.
Wybrałam teksty, które lubiłam i które były według mnie nośne dydaktycznie. Podpatrzyłam
strukturę programu ministerialnego, odtwarzając intuicyjnie komponenty
programu. Spisałam pomysły i porządkowałam.
Uzyskałam znowu wsparcie doradcy metodycznego, zwróciłam się do dyrektora
szkoły z prośbą o zezwolenie na pracę z programem. Zgodę otrzymałam. Z programem
pracowałam tylko rok, to była klasa VIII (dzisiejsi piętnastolatkowie byliby w klasie II
gimnazjum). Program nosił tytuł Na drogach i bezdrożach kultury. To była przygoda
zawodowa – prowadziłam już wtedy zajęcia nie tylko dla studentów, ale i dla dyrektorów
szkół i nauczycieli. Byłam doradcą metodycznym. Dużo pracowałam z dorosłymi,
jeżdżąc po Polsce.
Pomysł był technicznie prosty – książka powstawała systematycznie z zapisów lekcyjnych
i tekstów przynoszonych w określonym rytmie. Sekwencję uporządkował dokument
zwany programem. Powstał segregator.
2
G. Olszowska, Ujrzeć Kraków w Krakowie, „Polonistyka” 1997 nr 9, s. 538–541. Powyższa relacja
zawiera fragmenty tego artykułu.
116