w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

ważne, poza tekstem. Naczelną zasadą edukacyjną powinno stać się odwoływanie, kiedy
to tylko możliwe, do osobistych doświadczeń ucznia. Zadania mogą być wykonywane
indywidualnie, w parach, w grupach bądź zespołowo w klasie.
‣ różnorodne
Ponieważ umysł nie może skupiać się na wszystkim, mało interesujące,
nudne i monotonne lekcje po prostu nie zostaną zapamiętane. (Lana Ellison)
Uczeń, który dzisiaj zasiada w szkolnej ławce, ma coraz większe problemy z koncentracją
i skupieniem się na tym, co przez siedem-osiem godzin proponuje mu szkoła. Skupia się
na bodźcach nietypowych i atrakcyjnych, dlatego lekcje muszą być różnorodne. Najłatwiej
to osiągnąć, stosując różnorodne techniki i metody aktywizujące uczniów. Może to być np.
drzewko decyzyjne, metaplan, mapa mentalna, dyskusja metodą „myślowych kapeluszy”
i inne. Szczególną rolę przypisujemy dramie, czyli metodzie umożliwiającej przeżywanie
problemów, poszukiwanie własnych rozwiązań, kształcącej empatię. Ważne, by to nasi
uczniowie chcieli mówić o tym, co myślą i czego się nauczyli. Dobry nauczyciel zachęca do
dyskusji. Robert Fiszer nazywa takie działania metodą „pomyśl – omów – przedstaw” 8 .
Nie należy zapominać o sprawdzonych metodach tradycyjnych. Skuteczne są metody
podające, np. rozmowa nauczająca, krótki (maksymalnie 15 minut) wykład informujący,
pod warunkiem, że nie zamienia się to w manierę mówienia i myślenia za ucznia.
Atrakcyjne są metody eksponujące (np. pokaz, film, wystawa, prezentacja multimedialna,
edukacyjne programy komputerowe – obecnie wiele z nich ma postać interaktywną,
a więc aktywizującą) i praktyczne (np. metoda projektu, wywiad, przekład intersemiotyczny).
Skuteczność nauczania tkwi w różnorodności. Nawet najciekawsza metoda czy
technika szybko się znudzi uczniom, jeżeli będzie stale powtarzana.
Oto przykład różnorodnych metod i technik, które można wykorzystywać w kształceniu
umiejętności językowych:
Kształcenie inteligencji lingwistycznej
Technika
pociętego
tekstu
Formy
wypowiedzi,
np. RAFT
Gazetka szkolna
Kronika klasowa
Dyskusja
Debata
Poezja z mapy słów
Haiku
Limeryk
Przekład
intersemiotyczny
Aktywne
czytanie
Pamiętnik
Dziennik czytelnika
Dziennik bohatera
Drama
Inscenizacja
teatralna
Mapa mentalna
Mapa opowiadania
Gwiazda Diagram postaci
opowiadania
Praca w grupach,
np. projekt
„Gorące krzesło”
Cdn.
Narrator alternatywny
Od środka, od końca
8
R. Fisher, Uczymy jak się uczyć, Warszawa 1999, s. 107.
70