w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

Podsumowując rozważania w tym rozdziale, należy stwierdzić, iż zakres samodzielności
dokonywania oceny przez dyrektora będzie zależał w dużym stopniu od jego kompetencji.
Nie bez znaczenia będzie tutaj również częstość dokonywania tego typu operacji.
Każda następna ocena powinna sprawiać coraz mniejsze problemy.
Pytania kontrolne
Aby trafnie ocenić program, dyrektor powinien wiedzieć, czego szuka. Nie dotyczy to tylko
części formalnej ale również – a może przede wszystkim – części merytorycznej. Badanie
merytorycznej wartości programu nauczania jest bardzo trudne i jak wskazano wcześniej,
nie zawsze wszystkie elementy będą mogły być ocenione przez samego dyrektora.
Poniżej przedstawiona jest lista pytań przygotowanych przez Hannę Komorowską.
Mają one ułatwić ocenę programu osobie, która decyduje o jego przydatności. Bezpośrednio
po nich przygotowane zostały przykładowe narzędzia, które powinny ułatwić
dyrektorowi zbadanie programu. Pierwsze z nich to tabela, która pomoże podjąć decyzję
o zatwierdzeniu programu pod względem formalnym, druga zaś, to tabela uzupełniająca
– zawiera pytania, które z jednej strony pomogą w ocenie formalnej programu nauczania,
z drugiej natomiast odnoszą się również do zawartości merytorycznej dokumentu.
Niezwykle delikatną sprawą jest wychwycenie momentu, w którym dokument po
spełnieniu wymagań formalnych może zostać przyjęty. I tutaj należy jeszcze raz zwrócić
uwagę na to, aby osoba badająca program nie była zbyt rygorystyczna, aby nie próbowała
na siłę znaleźć elementów, które będą go dyskwalifikowały. Oczywiście, nie można
całego procesu sprowadzić tylko do „odhaczenia” elementów, które wyczerpują zapisy
Rozporządzenia MEN w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów. W polu
widzenia dyrektora cały czas musi pozostawać sprawa najważniejsza: czy zależy mi
na tym aby nauczyciele w mojej szkole sami przygotowywali programy nauczania i czy
mogę w jakimś stopniu im w tym pomóc.
Część wstępna
1. Czy dokument programowy jasno informuje o tym, czy dotyczy jednego przedmiotu nauczania,
czy też bloku?
2. Czy dokument programowy dotyczący przedmiotu podaje, jakiego konkretnego przedmiotu
dotyczy?
3. Czy dokument programowy dotyczący bloku przedmiotowego podaje, jakie przedmioty
wchodzą w skład tego bloku?
4. Czy dokument programowy precyzuje typ szkoły, dla której jest przeznaczony?
5. Czy dokument programowy precyzuje etap, dla którego jest przeznaczony?
6. Czy dokument programowy określa liczbę godzin nauki, dla jakiej jest przeznaczony,
a tym samym typ kursu (zwykły, poszerzony, intensywny, a wśród nich zerowy lub kontynuacyjny)?
7. Czy dokument programowy podaje wyraźną informację o jego autorach i ich doświadczeniu
zawodowym?
8. Czy dokument programowy określa, kto jest właścicielem autorskich praw majątkowych
do tekstu programu?
9. Czy dokument programowy prezentuje założenia teoretyczne programu lub leżącą u jego
podstaw koncepcję pedagogiczną?
10. Czy dokument programowy wyraźnie informuje o tym, dla kogo jest przeznaczony, tj.
czy charakteryzuje użytkowników, ich wiek, poziom, potrzeby?
49