Praca w programie edukacyjnym Kreator dała mi możliwość szerokiego dostępu do kserowania materiałów dla klasy. Tych materiałów nie było aż tak znowu wiele <strong>–</strong> dziś kseruje się więcej. Nie obciążałam szkolnego budżetu. W roku następnym, z nieznanych przyczyn, dyrektor szkoły nie zezwoliła na pracę z tym programem. Odeszłam bez żalu z tamtej szkoły, szukając nowej pracy. Pracowałam zresztą już nad własnym podręcznikiem i kolejnym programem, który w roku 1999 uzyskał status ministerialny. Chciałam pracować w gimnazjum ze swoją książką i własnym programem. Zdobyłam przy okazji patent edukatorski. Ponad 2500 godzin pracy w Kreatorze, czułam się przygotowana do pracy z nauczycielami. Stałego treningu <strong>–</strong> warsztatów praktycznych, materiałów teoretyczncyh dostarczali m.in. opiekunowie merytoryczni programu Kreator, niezrównani <strong>–</strong> prof. Jan Potworowski (i Morag, Harry, David, Tomek), prof. Kruszewski i profesor Zawadowski. Pracowaliśmy wspólnie z matematykami <strong>–</strong> bez żadnych przeszkód. I stało się <strong>–</strong> zdecydowałam się na zmianę tematu pracy doktorskiej, by uporządkować swoją wiedzę metodyczną i doświadczenia zawodowe w zakresie pisania programów nauczania i nie tylko. * Trzeci program o charakterze ministerialnym, a więc w pewnym sensie ogólnie dostępnym, pt. Do Itaki 3 , pisany był we współpracy z autorami podręcznika i powstawał równolegle do niego. Dziś wiem, że takie ujęcie w literaturze fachowej nazywa się programem dużym (pełnym). U źródeł stanęły określone i jasno wyartykułowane założenia, nazwijmy je potocznie, filozoficzne. Odkryciem teoretycznym był dla mnie konstruktywizm pedagogiczny. Uznaliśmy w zespole autorskim, iż ważne jest nie tylko co i jak, a przede wszystkim <strong>–</strong> kto. W szkole ważny jest nauczyciel i uczeń oraz jego możliwości odbioru. Szkoła na niższym etapie kształcenia winna przygotować do odbioru dzieł poważnych i ważnych, klasyki. Najpierw więc trzeba pokazać, np. jak jest zbudowana literatura, ważne są też elementy kulturoznawstwa. Istotna była więc podstawa programowa z reformy Mirosława Handkego z roku 1999 i zdecydowana postawa wierności wobec niej. Wydaje mi się z pespektywy czasu, że nasz program najlepiej, jak potrafiliśmy to uwzględnić, zauważył i brał pod uwagę w ogóle tzw. kompetencje kluczowe, wpisane wtedy w tzw. Zadania ogólne szkoły. Wiele programów opuściło ten istotny fragment podstawy. Spotkaliśmy się z licznymi zarzutami, m.in. że dzieła literackie są traktowane instrumentalnie. Wg mnie zawsze się tak dzieje i może nawet powinno się dziać, im niższy szczebel kształcenia. Dyskusje, ba, nawet ataki, mnie nie przekonały, a wręcz utwierdziły w słuszności swojej drogi i prawie wyboru, mojego wyboru. * Na koniec muszę przyznać, że był impuls jeszcze jeden <strong>–</strong> wykład prof. Dylaka w Jachrance w 1998 roku, w którym uczestniczyłam dość przypadkowo, mając przerwę w warsztatach. Wtedy był jeszcze doktorem i prezentował fragmenty swojego doktoratu, to one stały się podstawą do późniejszego opracowania pt. Wstęp do konstruowania programów nauczania z 2000 roku. Zakończenie tego dziełka powtarzam sobie i innym jak mantrę, gdy towarzyszy komuś lęk przed własnym, osobistym i wolnym działaniem: Wszelkie utopie, także te w edukacji, prowadzić mogą do totalitaryzmu. Aby być utopistą, musisz wiedzieć, co jest najlepsze: ale każdy kto wie, co jest najlepsze, ostatecznie 3 Program wydawnictwa Znak. 117
ędzie skłonny narzucać swoje „najlepsze” innym, którzy różnią się w sposobie myślenia (Karl Popper). Nie bój się <strong>–</strong> twój program jest lepszy od każdego nie-Twojego. Może być nawet niedoskonały, ale jest ci bliski, Ty go rozumiesz najlepiej. Masz do tego prawo. Masz obowiązek wobec siebie i uczniów, oprócz tego warto. Będziesz skuteczniejszy. Programów nauczania winno być wiele i naprawdę jest tyle, ilu nauczycieli <strong>–</strong> oni wiedzą, co dla nich i dla ich uczniów jest najlepsze i nie muszą tego narzucać innym nauczycielom w żadnym dokumencie o charakterze państwowym. Różnimy się w sposobie myślenia i to jest cenne. Najcenniejsze. 118
- Page 1 and 2:
Programy nauczania w rzeczywistośc
- Page 3 and 4:
Wydawca: Ośrodek Rozwoju Edukacji
- Page 5 and 6:
Krok pierwszy. Cele kształcenia .
- Page 8 and 9:
O publikacji Celem niniejszej publi
- Page 10:
W poradniku Marleny Derlukiewicz ko
- Page 13 and 14:
nościowym. To oni przyczynili się
- Page 15 and 16:
każdy kto wie, co jest najlepsze,
- Page 17 and 18:
pewnych założeń, wytycznych dzia
- Page 19 and 20:
Zmiany te dobitniej ukazuje zestawi
- Page 21 and 22:
zestawie programów nauczania cało
- Page 23 and 24:
22 nik - spróbować. Cele operacyj
- Page 25 and 26:
Takie pytania mogą być przydatne
- Page 27 and 28:
Rola ministerstwa edukacji Minister
- Page 29 and 30:
Tabela 3. Dynamika prac programowyc
- Page 31 and 32:
30 uczania i celów, ukazuje związ
- Page 33 and 34:
zagadnień, które prawdopodobnie p
- Page 35 and 36:
przez wydawnictwo. W pewnym miejscu
- Page 37 and 38:
Należy przypuszczać, iż dopiero
- Page 39 and 40:
38 2) zawiera: a) programy nauczani
- Page 41 and 42:
7) umiejętność rozpoznawania wł
- Page 43 and 44:
- jest przystępny i zrozumiały co
- Page 45 and 46:
posiadają też wiedzę i umiejętn
- Page 47 and 48:
- swoistym kodem służącym do por
- Page 49 and 50:
48 spowodować refleksję dotycząc
- Page 51 and 52:
19 11. Czy dokument programowy prec
- Page 53 and 54:
1. Czy, jeżeli nauczyciel umieści
- Page 55 and 56:
Marlena Derlukiewicz Jak napisać p
- Page 57 and 58:
Jak jest Na to pytanie warto odpowi
- Page 59 and 60:
• Tom 4 - Edukacja historyczna i
- Page 61 and 62:
60 może np. odnieść się do tych
- Page 63 and 64:
10. Czy program nauczania jest zgod
- Page 65 and 66:
• edukacja medialna (niezwykle wa
- Page 67 and 68: 2. Znane postaci związane z region
- Page 69 and 70: Na stosunek ucznia do przedmiotu ma
- Page 71 and 72: ważne, poza tekstem. Naczelną zas
- Page 73 and 74: do nauki. Wykorzystajmy tę wiedzę
- Page 75 and 76: Nudzi ich i rozprasza jedna czynno
- Page 77 and 78: Zasadniczym problemem polskiej szko
- Page 79 and 80: ‣ oceniania różnych przejawów
- Page 81 and 82: Przygotowanie tabeli Tabelę wypeł
- Page 83 and 84: III. Ewaluacja 82 Krok pierwszy. Ew
- Page 85 and 86: Ewaluacja pozwala zatem wskazać mo
- Page 87 and 88: Prowadząc proces ewaluacyjny, nale
- Page 89 and 90: i odpowiadające im narzędzia, np.
- Page 91 and 92: Model triangulacyjny: cechą charak
- Page 93 and 94: Anna Galant, Lech Moryksiewicz Przy
- Page 95 and 96: Poprawność konstrukcyjna Czy doku
- Page 97 and 98: Czy program przewiduje indywidualiz
- Page 99 and 100: Dyrektorski kwestionariusz wdrożen
- Page 101 and 102: 100 13. Które tematy były Twoim z
- Page 103 and 104: 102 Podstawa programowa dosyć dok
- Page 105 and 106: 104 Opanowanie treści przyrodniczy
- Page 107 and 108: Układ materiału nauczania dostoso
- Page 109 and 110: Szczegółowe cele wychowania: prz
- Page 111 and 112: Dział 1 Procedury osiągania celó
- Page 113 and 114: Program nauczania a plan nauczania
- Page 115 and 116: Gabriela Olszowska Do trzech razy s
- Page 117: → Ślady Tadeusza Kościuszki - b
- Page 122: Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszaw