w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

‣ oceniania różnych przejawów aktywności ucznia
W zależności od specyfiki przedmiotu będą to np. prace klasowe, odpowiedzi ustne,
prace domowe, prace długoterminowe, np. projekty, testy, sprawdziany, dyktanda, recytacja,
prace ze źródłem, z mapą, przeprowadzenie i omówienie doświadczenia, sposób
prowadzenia zeszytu, zaangażowanie, itd.
‣ systematyczności i częstotliwości oceniania
Niewątpliwie uczniowie powinni być oceniani systematycznie. Czy nauczyciel powinien
określić minimalną liczbę ocen, które uczeń regularnie uczęszczający na lekcje
powinien w semestrze zdobyć? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Może, oczywiście to
zrobić, ale nie musi.
‣ kryteriów oceniania
W praktyce edukacyjnej można wykorzystywać kryteria opracowane przez Centralną
Komisję Edukacyjną, należy jednak pamiętać o różnicach funkcji oceny sumującej
i kształtującej. Kryteria oceniania podane w programie powinny być natomiast zgodne
z zasadami szkolnego systemu oceniania oraz innymi dokumentami określającymi
funkcjonowanie szkoły.
O czym każdy nauczyciel, pisząc program, a potem go realizując, powinien pamiętać?
Oto kilka takich zasad. Być może warto je ująć w programie.
• Nauczyciel powinien sprawdzać to, czego nauczył. Zadania i polecenia muszą
być adekwatne do kształconej wiedzy i umiejętności zapisanych w planie nauczania.
• Warto określić kryteria oceniania, czyli „nacobezu” (na co będę zwracał uwagę).
Przed każdą większą pracą konieczne są więc lekcje powtórzeniowe.
• Nauczyciel musi stosować w praktyce poprawnie zbudowane narzędzia, np. testy,
w których będą występować różnorodne zadania reprezentujące różne kategorie
taksonomiczne i poziomy wymagań. Nawet jeżeli nie zna zasad pomiaru dydaktycznego,
to powinien mieć świadomość, że zadania powinny reprezentować różny
stopień trudności i sprawdzać zarówno wiedzę (treści, które należy zapamiętać
i zrozumieć), jak i umiejętności.
• Każdy test musi zawierać model odpowiedzi i schemat punktowania, który będzie
udostępniony po klasówce uczniom.
• Po klasówce (teście) konieczna jest analiza jakościowa i ilościowa wyników i wykorzystanie
ich do modyfikacji planu nauczania.
• Należy docenić wkład pracy, wysiłek i zaangażowanie ucznia.
• Ocenianie to nie tylko przekazywanie informacji o postępach ucznia, ale również
informacja zwrotna dla nauczyciela o efektach jego pracy, o konieczności – w razie
niepowodzeń uczniów – modyfikacji jego działań w zakresie doboru treści, metod,
organizacji zajęć.
Bardzo ważnymi elementami oceniania są:
• ocenianie koleżeńskie,
• samoocena,
• ocenianie działań zespołu.
78