w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

More documents

Recommendations

Info

wywodzą się autorzy programów, a także bardzo małe, jak Goleszów na Śląsku Cieszyńskim (te ostatnie należy traktować incydentalnie). Za ewenement trzeba uznać wydanie jednego programu przez ośrodek metodyczny z Bydgoszczy oraz np. przez konkretną szkołę działającą w Stowarzyszeniu Szkół Twórczych w Warszawie – wyłącznie na użytek tej szkoły. Proces ten schodzić winien coraz głębiej do każdej szkoły. Programów jest wiele, a winno być jeszcze więcej, gdyż taka jest potrzeba. Inwentarze programowe Programy najczęściej przybierają postać niewielkiej broszurki, wielkości zeszytu szkolnego – jest to zupełnie inne ujęcie niż zaleca profesor Dylak, propagując ideę tak zwanej wielkiej księgi programowej. Z konieczności więc przegląd programów ogranicza się do budowy technicznej i oglądu treści, ewentualnie do wskazania podstawowych zasad konstruujących treści programowe danego programu. W dużej jednak mierze będę się odnosić do arkusza analizy opracowanego przez cytowanego uczonego, gdyż niektóre elementy całościowego podejścia do programowania pojawiają się przygodnie, niejako przy okazji różnych elementów treści. Już sama konstrukcja techniczna programów w stosunku do narzuconej przez ministerstwo, w cytowanym rozporządzeniu, zawartości jest bardzo różna, może nawet zbyt swobodna. Okazuje się natychmiast, że nawet poprzez zalecane odgórnie elementy programu wielu autorów rozumie coś zupełnie innego. Oto na przykład „Materiał kształcenia to podstawa, a nie cel kształcenia [...] umiejętności intelektualne nie rozwijają się automatycznie na skutek pamięciowego przyswajania” 34 . Jednym z lepiej prezentujących cele nauczania jest tak zwane podejście behawioralne, polega ono na opisaniu zachowania ucznia (wskazaniu czynności) i obiektu tej czynności (treści). Zderzają się dwie sfery – materiał nauczania oraz operacje psychologiczne i logiczne operacje intelektualne, bliższe procedurom naukowym. Tabela 5. Podejście behawioralne przy formułowaniu celów nauczania Elementy istotne Rodzaj zachowania – słowo określające czynność Treść zachowania – przedmiot zachowania Nadmierne uszczegółowienie celów nauczania może, według Dylaka, prowadzić do technologicznego i mechanicznego podejścia oraz porzucania celów opisujących zachowania i stany osobowości ucznia. Jak krytycznie zauważa badacz, zapisywanie celów wyłącznie w postaci obserwowalnych zachowań jest trywializacją – nawet w USA, gdzie wymyślono to podejście badacze zachowują rezerwę. Edukacja nie jest procesem, w którym zachodzi ścisły związek pomiędzy danym środkiem a rezultatem. W edukacji nie ma stanów jednoznacznie przyporządkowanych (na przykład do emocji). Wykorzystany arkusz analizy może uzmysławiać twórcy i odbiorcy potrzebę równoważenia elementów programu. Nie chodzi o narzucanie schematu, bo nie ma idealnych rozwiązań. Analiza pomaga odbiorcy przeczytać program w obrębie materiału na- 34 S. Dylak, Wprowadzenie do konstruowania…, dz. cyt., s. 45. 29
30 uczania i celów, ukazuje związki pomiędzy celami, czynnościami uczniów i zadaniami. Największą trudnością jest jednak niejednorodność terminologiczna, która praktycznie uniemożliwia dokonanie głębszych analiz. Tabela 6. Propozycja arkusza badawczego wg Dylaka 35 Zadania szkoły Osiągnięcia Sfera poznawcza Szczegółowe cele Sfera afektywna kształcenia Sfera wykonawcza Relacja pomiędzy celami Fakty, nazwy, daty Pojęcia, definicje Materiał Zasady nauczania Procedury Wartości Zasady uporządkowania Czynności Prezentacja materiału: Enaktywna – wszystkie materiały Czynności i cele wymagające aktywności manipulacyjnej lub motorycznej Ikoniczna – przedstawienia, obrazy Symboliczna – przede wszystkim słowo i druk oraz inne symbole Zadania Sytuacje dydaktyczne/centralne zagadnienia edukacyjne Ocenianie Wskaźniki osiągania celów Sytuacje odniesienia Często programy nauczania mają zapisane cele nauczania w sposób dość powszechny dla tego typu prac: „Przygotowywanie uczniów do...”, „Kształcenie umiejętności”, „Wdrażanie uczniów...”, „Przysposabianie do...”, „Przygotowywanie do...”, „Umożliwianie...”, „Przysposabianie...”, „Motywowanie i przygotowywanie...” 36 , będąc jedynie wyliczeniem tzw. fraz nominatywnych. Podstawa programowa z 2008 roku zmienia i ujednolica niejako język tego typu dokumentów. Program zdecydowanie nie powinien zawierać takich katalogów celów. Profesor Niemierko jako prostą metodę proponuje badanie i podawanie w przedziałach procentowych zawartości czasowników operacyjnych (lub odpowiednich rzeczowników odczasownikowych), gdyż tylko one są w stanie pokazać szansę realizacji programu oraz określić jego typ 37 . Jednak patrząc od strony językowej, trzeba wyraźnie 35 S. Dylak, Wprowadzenie do konstruowania…, dz. cyt. 36 Gimnazjum. Program nauczania. Język polski dla klas 1–3. Świat w słowach i obrazach, paca zbiorowa, Warszawa 1999, s. 9. 37 B. Niemierko, Inwentarz…, dz. cyt., s. 402–460.
Page 1 and 2: Programy nauczania w rzeczywistośc
Page 3 and 4: Wydawca: Ośrodek Rozwoju Edukacji
Page 5 and 6: Krok pierwszy. Cele kształcenia .
Page 8 and 9: O publikacji Celem niniejszej publi
Page 10: W poradniku Marleny Derlukiewicz ko
Page 13 and 14: nościowym. To oni przyczynili się
Page 15 and 16: każdy kto wie, co jest najlepsze,
Page 17 and 18: pewnych założeń, wytycznych dzia
Page 19 and 20: Zmiany te dobitniej ukazuje zestawi
Page 21 and 22: zestawie programów nauczania cało
Page 23 and 24: 22 nik - spróbować. Cele operacyj
Page 25 and 26: Takie pytania mogą być przydatne
Page 27 and 28: Rola ministerstwa edukacji Minister
Page 29: Tabela 3. Dynamika prac programowyc
Page 33 and 34: zagadnień, które prawdopodobnie p
Page 35 and 36: przez wydawnictwo. W pewnym miejscu
Page 37 and 38: Należy przypuszczać, iż dopiero
Page 39 and 40: 38 2) zawiera: a) programy nauczani
Page 41 and 42: 7) umiejętność rozpoznawania wł
Page 43 and 44: - jest przystępny i zrozumiały co
Page 45 and 46: posiadają też wiedzę i umiejętn
Page 47 and 48: - swoistym kodem służącym do por
Page 49 and 50: 48 spowodować refleksję dotycząc
Page 51 and 52: 19 11. Czy dokument programowy prec
Page 53 and 54: 1. Czy, jeżeli nauczyciel umieści
Page 55 and 56: Marlena Derlukiewicz Jak napisać p
Page 57 and 58: Jak jest Na to pytanie warto odpowi
Page 59 and 60: • Tom 4 - Edukacja historyczna i
Page 61 and 62: 60 może np. odnieść się do tych
Page 63 and 64: 10. Czy program nauczania jest zgod
Page 65 and 66: • edukacja medialna (niezwykle wa
Page 67 and 68: 2. Znane postaci związane z region
Page 69 and 70: Na stosunek ucznia do przedmiotu ma
Page 71 and 72: ważne, poza tekstem. Naczelną zas
Page 73 and 74: do nauki. Wykorzystajmy tę wiedzę
Page 75 and 76: Nudzi ich i rozprasza jedna czynno
Page 77 and 78: Zasadniczym problemem polskiej szko
Page 79 and 80: ‣ oceniania różnych przejawów
Page 81 and 82:
Przygotowanie tabeli Tabelę wypeł
Page 83 and 84:
III. Ewaluacja 82 Krok pierwszy. Ew
Page 85 and 86:
Ewaluacja pozwala zatem wskazać mo
Page 87 and 88:
Prowadząc proces ewaluacyjny, nale
Page 89 and 90:
i odpowiadające im narzędzia, np.
Page 91 and 92:
Model triangulacyjny: cechą charak
Page 93 and 94:
Anna Galant, Lech Moryksiewicz Przy
Page 95 and 96:
Poprawność konstrukcyjna Czy doku
Page 97 and 98:
Czy program przewiduje indywidualiz
Page 99 and 100:
Dyrektorski kwestionariusz wdrożen
Page 101 and 102:
100 13. Które tematy były Twoim z
Page 103 and 104:
102 Podstawa programowa dosyć dok
Page 105 and 106:
104 Opanowanie treści przyrodniczy
Page 107 and 108:
Układ materiału nauczania dostoso
Page 109 and 110:
Szczegółowe cele wychowania: prz
Page 111 and 112:
Dział 1 Procedury osiągania celó
Page 113 and 114:
Program nauczania a plan nauczania
Page 115 and 116:
Gabriela Olszowska Do trzech razy s
Page 117 and 118:
→ Ślady Tadeusza Kościuszki - b
Page 119 and 120:
ędzie skłonny narzucać swoje „
Page 122:
Aleje Ujazdowskie 28 00-478 Warszaw
show all

w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?