w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

• edukacja medialna (niezwykle ważna w dzisiejszych czasach), czyli wychowanie
mądrego i krytycznego odbiorcy środków masowego przekazu,
• edukacja zdrowotna, czyli wykształcenie nawyku dbania o zdrowie własne i innych,
• kształcenie wartości, np. uczciwości, szacunku dla innych ludzi, odpowiedzialności,
• kształcenie postaw obywatelskich, współdziałania w zespole,
• przygotowanie do uczestnictwa w kulturze,
• poszanowanie kultury i tradycji narodu i regionu.
Spróbujmy te zapisy przełożyć na cele wychowawcze realizowane na naszym przedmiocie.
Na języku polskim (ale nie tylko) zapisy mogłyby przybrać następujący kształt:
Cele wychowania:
• dbanie o kulturę języka, walka z przejawami agresji w języku, wulgaryzmami, itp.
• nabywanie umiejętności kulturalnego rozwiązywania konfliktów,
• kształtowanie postaw humanistycznych, np. tolerancji, uczciwości, sprawiedliwości, odwagi
cywilnej, empatii, szacunku dla innych ludzi, odpowiedzialności,
• wychowanie patriotyczne rozumiane jako budowanie więzi i poczucia dumy ze szkoły, regionu
i ojczyzny,
• wychowanie patriotyczne rozumiane jako kształcenie postaw obywatelskich, wspólnego
działania dla dobra innych, zaangażowania w życie szkoły i lokalnej społeczności,
• poznawanie dziedzictwa kultury regionu i narodowej na tle kultury europejskiej,
• umacnianie świadomości ekologicznej,
• kształcenie zdrowego trybu życia,
• pogłębianie aktywności poznawczej ucznia, pomoc w rozwijaniu jego osobistych zainteresowań,
• wdrażanie uczniów do samokształcenia.
Nauczyciele innych przedmiotów niż język polski punkt kształcenie umiejętności
posługiwania się językiem polskim mogą zrealizować, np. dbając o poprawność
językową, ortograficzną i interpunkcyjną choćby, co jeszcze nie jest powszechne,
wskazując uczniom popełniane przez nich błędy. Inną możliwością jest ćwiczenie na
lekcjach innych niż język polski pisania tekstów w formach wypowiedzi typowych
dla określonego poziomu edukacyjnego, np. w szkole podstawowej listu, opisu, opowiadania.
Krok trzeci. Treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie
programowej kształcenia ogólnego
Już sam zapis w rozporządzeniu informuje, że treści mają być zgodne z treściami
z podstawy. Jeżeli tak, to co ma zrobić autor programu? Ma kilka możliwości, które
wynikają:
• ze specyfiki przedmiotu, charakteru i wewnętrznej logiki przedmiotu,
• etapu edukacyjnego,
• stopnia zaspokojenia jego potrzeb przez zapisy z podstawy programowej,
• potrzeby szczegółowości,
• konieczności skorelowania treści z treściami innego przedmiotu,
• potrzeby innowacyjności, np. w zakresie układu treści, metod czy organizacji lekcji,
• linearnego lub spiralnego układu treści,
• poszerzenia treści, czyli dodania treści wykraczających poza podstawę.
64