w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

do celu wypowiedzi; wykorzystując posiadane umiejętności, rozwija swoją wiedzę o języku
5 .
W tym momencie zapewne każdy autor programu zada sobie pytanie, czy, skoro zapisy
z podstawy są tak precyzyjne i tak bogate, musi cele kształcenia zapisać w innej
formie? Niewątpliwie, nie ma takiej potrzeby dotyczącej przedmiotowych celów kształcenia,
ale należy pamiętać o umiejętnościach ponadprzedmiotowych i celach ogólnych
w szkole podstawowej. Oczywiście, każdy autor ma prawo sformułować cele kształcenia
swoimi słowami, np. w następujący sposób:
Głównym celem nauczania języka polskiego w szkole podstawowej jest kształcenie u uczniów
sprawności mówienia, słuchania, pisania i czytania w różnych sytuacjach komunikacyjnych.
Uczeń:
• rozwija umiejętność odbioru dzieł literackich i innych tekstów kultury,
• rozwija zainteresowanie językiem jako składnikiem dziedzictwa kulturowego,
• przygotowuje się do publicznych wystąpień,
• rozpoznaje swoje zainteresowania, możliwości, potrzeby językowe i czytelnicze po to, by
rozbudzać swoje pasje czytelnicze, rozwijać zdolności i zainteresowania.
Dodajemy umiejętności ponadprzedmiotowe, które mają zapewnić dobre funkcjonowanie
we współczesnym świecie:
Uczeń
• skutecznie komunikuje się w różnych sytuacjach,
• kształci umiejętności negocjowania, formułowania własnych sądów, argumentowania,
• efektywnie współdziała w zespole,
• rozwiązuje problemy,
• planuje, organizuje i ocenia własne uczenie się,
• posługuje się technologią informacyjną,
• wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce,
• poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł.
Na końcu zaś należy dodać cele, o które chcemy poszerzyć nasz program (o ile mamy
taki zamiar), np. tworząc program języka polskiego mocno ukierunkowany na udział
ucznia w kulturze zarówno „wysokiej”, jak i masowej, można dopisać np.:
Uczeń
• kształci umiejętność rozpoznawania cech gatunkowych różnych tekstów kultury,
• rozbudza swoje zainteresowania czytelnicze, filmowe, teatralne …,
• analizuje teksty kultury masowej,
• rozwija wrażliwość estetyczną,
• doskonali umiejętność mądrego i krytycznego odbioru środków masowego przekazu.
Krok drugi. Cele wychowania
Przypomnijmy sobie zadania szkoły, które zostały zapisane w części wstępnej podstawy
programowej, czyli
• kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim,
• przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym,
5
Podstawa programowa z komentarzami. Język polski, s. 29.
63