w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

W części ogólnej koniecznie trzeba zapoznać się z końcowym fragmentem dotyczącym
zmian organizacyjnych w pracy szkoły i informacjami na temat zmian w ramowym
planie nauczania. Wystąpiły tutaj duże zmiany, bo zamiast określonej liczby godzin
w tygodniu podane zostały minimalne liczby godzin w cyklu kształcenia (zazwyczaj
trzyletnim, tylko technika – czteroletnim i licea uzupełniające – dwuletnim), przeznaczone
na realizację podstawy programowej z danego przedmiotu.
Krok drugi. Zapoznanie się z częścią wstępną podstawy programowej
określonego etapu edukacyjnego
Ten rozdział podstawy napisany został w dwóch wariantach, czyli (1) dla szkół podstawowych
oraz (2) dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych łącznie.
W tych dwóch częściach niektóre treści zostały powielone. Pomijanie tego rozdziału
jest dużym błędem nauczyciela, gdyż właśnie w tej części wyeksponowano umiejętności
ponadprzedmiotowe. Jest ich w szkole podstawowej siedem, a na wyższych etapach
edukacyjnych osiem, czyli w wersji skróconej:
1. czytanie,
2. myślenie matematyczne,
3. myślenie naukowe,
4. komunikowanie się w języku ojczystym i obcym,
5. posługiwanie się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi,
w tym także dla wyszukiwania i korzystania z informacji,
6. umiejętność uczenia się,
7. umiejętność pracy zespołowej 2 .
W gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej piąty punkt został rozbity na dwa obszary,
stąd na tych etapach edukacyjnych osiem umiejętności. Konieczne jest, by każdy nauczyciel
kształcenie umiejętności ponadprzedmiotowych zawarł w swoim programie,
czyli włączył do nauczania własnego przedmiotu.
Podobnie powinien postąpić w wypadku zadań szkoły, które rozbudowane muszą
znaleźć się zarówno w celach kształcenia, jak i w celach wychowawczych.
Zadania szkoły, czyli zadania za które są odpowiedzialni wszyscy „przedmiotowcy”, to:
• kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim,
• przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym,
• edukacja medialna (niezwykle ważna w dzisiejszych czasach), czyli wychowanie
mądrego i krytycznego odbiorcy środków masowego przekazu,
• edukacja zdrowotna, czyli wykształcenie nawyku dbania o zdrowie własne i innych,
• kształcenie wartości, np. uczciwości, szacunku dla innych ludzi, odpowiedzialności,
• kształcenie postaw obywatelskich, współdziałania w zespole,
• przygotowanie do uczestnictwa w kulturze,
• poszanowanie kultury i tradycji narodu i regionu 3 .
Krok trzeci. Analiza rozdziału „Zalecane warunki i sposób realizacji”
Informacje zawarte w tych rozdziałach są zróżnicowane i uwzględniają specyfikę każdego
przedmiotu. Są jednak bardzo istotne, np. wskazują niekiedy obligatoryjnie zalecenia
związane z organizacją zajęć. Tworząc program, nauczyciel ma różne możliwości –
2
Na podstawie Podstawy programowej z komentarzami. Język polski, s. 15.
3
Tamże, s. 16.
59