w rzeczywistości szkolnej Tworzenie – wybór – ewaluacja

Sposoby osiągania celów (§3.1.2, podpunkt c rozporządzenia)
Przypomnijmy, pierwsze pytanie, które powinien zadać sobie nauczyciel, brzmiało:
Czego moi uczniowie powinni się nauczyć? Ustawodawca przed każdym nauczycielem
(a w zasadzie przed jego uczniem) postawił takie same wymagania. Zapisane
w podstawie są obligatoryjne dla całej Polski.
Kluczowe staje się kolejne pytanie. Nie ma na nie jednej wzorcowej odpowiedzi, ale
musimy mieć świadomość, że mówimy tu o sukcesie bądź porażce edukacyjnej. Pytanie
brzmi: W jaki sposób zaplanuję i przeprowadzę zajęcia, aby uczniowie mogli się
nauczyć tego, co zostało zapisane w podstawie?
To pytanie dotyczące sposobu osiągania celów, pytanie o metody, formy i techniki,
które są zarówno efektywne, jak i efektowne. Jest to również pytanie o to, jak nauczyciel
dostosuje wymagania do potrzeb i możliwości uczniów.
Każdy nauczyciel, korzystając z różnorodnych propozycji metodycznych, powinien
stworzyć swoją własną, przemyślaną filozofię nauczania z maksymalnie różnorodnym
i bogatym katalogiem metod i form pracy, poprzedzoną diagnozą zespołu klasowego,
z którym będzie pracował. Rzetelnie przeprowadzona diagnoza i zaproponowanie działań
adresowanych do uczniów o różnych potrzebach bardzo ułatwi stworzenie Planu
Działań Wspierających (zgodne z Rozporządzeniem MEN z 17 listopada 2010 r. o pracy
z uczniem o specjalnych potrzebach).
Krok czwarty. Analiza sugestii zawartych w Komentarzach i „Zalecanych
warunkach i sposobach realizacji” zapisanych w Rozporządzeniu MEN
z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej (…)
Pomocne może okazać się zrobienie swego rodzaju streszczenia, a przynajmniej zaznaczenie
fragmentów, w których podane są rozwiązania zalecane czy nawet wręcz konieczne,
np. zrealizowanie działań metodą projektu edukacyjnego w gimnazjum i części
treści na wiedzy o społeczeństwie.
Krok piąty. Zapoznanie się z literaturą metodyczną
Zarówno nauczyciel tuż po studiach, jak również ten z kilkuletnim stażem, dysponuje
całym zestawem różnorodnych metod i form pracy poznanych na zajęciach na
uczelni, szkoleniach czy z bogatej literatury metodycznej. Chodzi więc o wybór tych
metod i form, które odpowiadają zarówno nauczycielowi, jak i jego uczniom, które są
niezbędne z racji różnorodnych potrzeb i możliwości uczniów. Nic złego się nie stanie,
jeżeli w tym rozdziale będziemy cytować innych autorów (ważne, by to zaznaczyć).
Krok szósty. Zapisy w programie
Nie ma określonych wymogów dotyczących stopnia szczegółowości, a co za tym
idzie, obszerności tego punktu programu.
Kiedy programy musiały – by być dopuszczone do użytku – posiadać akceptację
dwóch ministerialnych rzeczoznawców, aprobatę uzyskiwały również programy, w których
bardzo ogólnie przedstawiano sposoby osiągania celów, nakreślano tylko swego
rodzaju filozofię nauczania. Poniżej przedstawiony został rozdział programu zatytułowany
Procedury osiągania celów. O ogólności poniżej zaprezentowanego rozdziału
najlepiej świadczy zabieg polegający na usunięciu wyrazów (miejsca ponumerowane)
wskazujących na określony typ zajęć, który doprowadził do sytuacji, że opis praktycznie
pasuje do każdego przedmiotu.
67