Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

More documents

Recommendations

Info

SARRERA ETA AURKEZPEN OROKORRA I . Lanaren nondik norakoak eta aurkezpen orokorra . 1.1 . Sarrera gisako aurkezpena . Euskararen prozesaketaren automatikoan lehen urrats bat izan nahi du aurkezten dugun Euskar morfologiaren tratamendu automatiko tresnak izeneko lan honek . Euskararen prozesaketa automatikoa bultzatu eta garatzeko epe luzerako egitasmo zabal hatean kokatu behar da lan hau, horretarako hizkuntzalari eta informatikarien arteko osaturiko talde bat elkarlanean aritzen garelarik . Lengoaia Naturalaren Prozesaketak, here gorabeherak eta guzti, garapen handia izan du azken hamarkadetan, haina garapen eta aplikazio gehienak ingeleserako egin dira . Bada hizkuntz sorta bat garapen honetaz baliatu direnak hein txikiago hatean izanda ere, haizuetan garapen berri hauetatik ideia eta eredu interesgarri orokorrak sortu direlarik . Azkenik, tratamendu informatikotik at gelditu diren hizkuntzak dauzkagu, normalean hiztunen kopuru txikiarengatik edota ezagutza ofizial ezarengatik merkatu-interesetatik kanpo daudelako . Euskara azken multzo honetan kokaturik zegoela ikusirik -Ahaituarena (1988) zen arlo honetan aipa daitekeen lan bakarra-, eta euskal gizarteak normalizazioaren kidean halako tresnak edukitzea ezinhesteko urratsa zelakoan, Donostiako Informatika Fakultateko Lengoaia eta Sistema Informatikoen Sailean Lengoaia Naturalaren Prozesaketarako (LNP) talde bat sortzea erabaki genuen . Aipatutako arrazoietan oinarrituz egitasmo bat planteatu genuen ondoko helhuru metodologiko hauekin : 1 1
I. kapitulua 1 2 • LNPren ikerkuntza-esparrua jorratzea . Oinarrizko tresnetatik hasiz, oinarri sendoa osatzeko asmoz, etorkizunean helburu zapalagoetara heltzea da helburua . • Jakintza-arloen arteko elkarlana . Hizkuntzaren alorra eta hizkuntza zehatz bat uztartzea teknologia informatikoaren eredu eta pentsamoldeekin, helburu bikoitza lortzeko asmoz : hizkuntzaren ezagumendua ustiatzea tresna automatikoak eraikitzeko katetik, eta teoria zein ekarpen linguistikoak egiaztatzea edota frogatzea informatikak eskaintzen dituen tresnak erabiliz . Uztartze honetan UZEI -Unibertsitate-Zerbitzuetarako Euskal Ikastetxea, terminologian eta lexikografian aritzen dena- izan da osagarri egokiena Informatika Fakultate hatean sortutako talde honetarako . • Aplikazioa . Garapen teorikoak hazteria gahe aplikazioa cla gure lanaren zio nagusia . Hala ere, eta heste kasuetan gertatu den legez, hizkuntza herrien aplikazioan arazo herriak sortzen dira eta, hortik abiaturik, teoria eta ekarpen berriak ere . • Eskala erreala . Erabakiak hartzerakoan maketen eta antzekoen erabilgarritasuna kontutan hartuz, arazo eta eskala errealeko aplikazioei erantzuten dieten sistemen eraikuntza da gure helburu nagusia . • Berrerabilgarritasuna . Burutzen diren aplikazioak berrerabilgarriak izan daitezela zentzu bikoitzean : katetik, aplikazio horien gainean eta ondoko urratsetan aplikazio konplexuago eta osotuagoak eraiki ahal izatea, eta hestetik, irekiak izatea aplikazio hauek heste erabiltzaileen esku jarriz . • Corpus idatzietan oinarrituta haina arauak errespetatuz, eta corpusekin egiaztatuta eta neurtuta . Hau da, Euskaltzaindiak eta heste haizuek sortutako arauak eta teoriak kontuan hartzen dira, haina sistemen baliagarritasuna hizkuntzaren erabilera errealarekin alderatuz neurtu hchar da . Aipatutako ezaugarri horiek egitasmo osorako pentsaturik badira ere, hemen aurkezten den lanari aplika dakizkioke ere. kanan hanan . Aurkezten dugun lanean hi tresna diseinatu dira prozesadore morfologikoa eta zuzentzaile ortografikoa, eskala errealekoak eta berrerabilgarriak hiak, arau eta ezagutza morfologikoan oinarrituak, haina corpusekin egiaztatuak . Tresnen nondik-norakoak azaldu baino Ichen, egitasmo orokorraren barruan duen kokapena eta euskararen ezaugarri garrantzitsuenak azalduko ditugu .
Page 1 and 2: Jakintza-arloa: Informatika Euskal
Page 3 and 4: (euskalkiak, garai zaharrak, erregi
Page 6: Euskal Unibertsitatearen alde dihar
Page 10: eskerrak ematen edo zorrak kitatzen
Page 13 and 14: 11 .4 .2 Konputazio-konplexutasuna
Page 15: BIBLIOGRAFIA 181 Morfologia 181 Egi
Page 19 and 20: I. kapitulua Prozesagarriak diren d
Page 21 and 22: I. kapitulua Euskarak egiten duen g
Page 23 and 24: I. kapitulua Sistemen zehaztasuna n
Page 25 and 26: I. kapitulua Bi mailatako morfologi
Page 27 and 28: I. kapituina • Eraginkortasunaren
Page 29 and 30: I. kapituloo • Analizatzaile morf
Page 31 and 32: I. kapitulua eranskariak zuzentzeko
Page 33 and 34: II. kapitulua Kapitulu honetan gida
Page 35 and 36: II. kapitulua t 3 0 dagokionean ant
Page 37 and 38: II. kapitultia izan beharko luke ;
Page 39 and 40: II. kapirurluua 3 4 • Hiztegiak :
Page 41 and 42: II, kapitulua dela eta, morfemen ka
Page 43 and 44: II. kapitulua 11 .2 .3 Sailkapen ba
Page 45 and 46: II. kapitulua • Sarrerari dagokio
Page 47 and 48: II. kapitulua 4 2 • azala eta lex
Page 49 and 50: II. kapitulua egoera finituko itzul
Page 51 and 52: II. kapitulua 4 6 • karaktere-bik
Page 53 and 54: II. kapitulua Adibideak hirugarren
Page 55 and 56: II. kapitulua 5 0 • • h) azalek
Page 57 and 58: II. kapitulua 1 .3 .4 Sistemaren ga
Page 59 and 60: II. kapitulua 11.3 .4 .2 Hautapen-m
Page 61 and 62: II. kapitulua 11 .3 .5 Ekarpen bat
Page 63 and 64: II. kapitulua EN ADITZAK jarraitze-
Page 65 and 66: II. kapitulua 60 egoera finituko mo
Page 67 and 68:
II. kapitulua zuhaitzaren hostoetan
Page 69 and 70:
II, kapitulua zein arku kopurua lab
Page 72 and 73:
III . Prozesadore morfologiko bat e
Page 74 and 75:
Prozesadore morfologiko bat euskara
Page 76 and 77:
Prozesaclore moi fologiko bat euska
Page 78 and 79:
Prozesa(hrre moifologiko bat enskar
Page 80 and 81:
EDBL esportazioa egituraketa Lexiko
Page 82 and 83:
111 .3 .3 Morfotaktika . Prozesuclo
Page 84 and 85:
Prozesatlore morfologiko har euskar
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
IH.4 Erregelak . Prozesadore morfol
Page 90 and 91:
Aukeran edo behartua izatea atzizki
Page 92 and 93:
lex_op lexinit . tHas lex_erab_init
Page 94 and 95:
idazlea, etab . zehazten aipamenak
Page 96 and 97:
Prozesaclore moifologiko bat euskar
Page 98 and 99:
111 .5 .3 Gainsorreraren arazoaz .
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
lexikoa (2 mailatan) i ohiko I 'xik
Page 104 and 105:
M Aurreko ezugarri hera, kategoriar
Page 106:
Page 109 and 110:
IV. kapitulua IV . 1 Erabiltzailear
Page 111 and 112:
IV. kapitulua Irudikatzen den ideia
Page 113 and 114:
IV. kapitulua Erabiltzailearen lexi
Page 115 and 116:
IV. kapitulua Aldaera horien analis
Page 117 and 118:
IV. kapitulua Sistema osoa ibil dad
Page 119 and 120:
IV. kapitulua IV .2 .3 . Aldaera-mo
Page 121 and 122:
IV. kapirulua adierazten duena- . I
Page 123 and 124:
IV. kapitulua osagarri oso bat erai
Page 125 and 126:
IV. kapitulua • Erabiltzailearen
Page 127 and 128:
IV. kapitulua konbinazioak hizkuntz
Page 129 and 130:
IV. kapitulua Lema generikotik hene
Page 131 and 132:
IV. &apitulua izateko aukerak, eta
Page 133 and 134:
V. kapitulua Zuzenketari buruz_ ask
Page 135 and 136:
V kapitulua Egiaztapena burutzeko m
Page 137 and 138:
V. kapitulua Corpus hatean oinarrit
Page 139 and 140:
V. kapitulua Flexio aberatsa duten
Page 141 and 142:
V. kapitulua zuzentzaile arrunten e
Page 143 and 144:
V. kapitulua Minitelaren bidez Ir'a
Page 145 and 146:
V. kapitulua teklatuaren araberakoa
Page 147 and 148:
V. kapinihra • Ontzat hartutako h
Page 149 and 150:
V kapitulua 144 Berriro De Smedt et
Page 151 and 152:
V. kapitulua morfologiari buruzko i
Page 153 and 154:
V. kapitulua Bilaketa hau laburtzea
Page 156 and 157:
VI . Xuxen : bi mailatako morfologi
Page 158 and 159:
Xuxen : bi nrnilatako rruufologi(n
Page 160 and 161:
Xuxen : bi mailatako morfologian oi
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Xuxen : bi Inuilatako niofoloçian
Page 166 and 167:
Xuxen : bi mailatako morfologirnt o
Page 168 and 169:
:2: mailatako sistema. . . estandar
Page 170 and 171:
Xuxen : bi mailatako mar fologian o
Page 172 and 173:
Xuxen : bi mailatako n)oifologian o
Page 174 and 175:
Page 176 and 177:
Hurbilpen horretan testu pateko 500
Page 178 and 179:
Xuxen : bi muilotako morfologian oi
Page 180 and 181:
ONDORIOAK ETA AURRERA BEGIRAKOAK VI
Page 182 and 183:
Ondorioak eta zabaldutako ikerlerro
Page 184 and 185:
Ondorioak eta zabaldutako ikerlerro
Page 186 and 187:
BIBLIOGRAFIA Morfologia Agirre E .,
Page 188 and 189:
Bibliografia Kaplan R . M . Regular
Page 190 and 191:
Egiaztapen/zuzenketa ortografikoa .
Page 192 and 193:
Bibliografia Mays E, Damerau F, Mer
Page 194 and 195:
Marlin W ., I-leymans R . and F . P
show all

Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?