22.04.2013 Views

Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

III. kapitulua<br />

1 Elipsia har dago, hera, aurreko elementu badi (etxea edu heste edozein) egiten zaio errefeientzki .<br />

70<br />

etxe : izena<br />

uhar: adjektiboa<br />

r eta e : epentesiaren ondorioak<br />

a : singularreko determinatzailea<br />

n : inesiboa<br />

Latinaren host deklinabide-paradigma ezagunetatik urrun, euskarak deklinabide-<br />

paradigma bakarra du, deklinabide-taula hakar hat baitago sanera deklinagarri guztientzat .<br />

Beste hizkuntzetako preposizioen funtzioa euskaraz atzizkien bidez burutzen denez gero,<br />

forma Ilexionatuak sortzeko ahalmena izugarria da . Adibidez_, izen-sarrera batetik abiatuz<br />

135 forma flexionatu lor daitezke gutxienez . Horietako 77 determinazioa, numeroa eta<br />

deklinabide-kasu konhinatuz lortutako forma ez-emankorrak diren bitartean, gainontzeko<br />

beste 58ak forma emankorrak dira hi genitiboetako katez hukatutako forma sinple edo<br />

deklinatuak baitira . Genitiboen atzetik teorikoki hasierako emankortasun-ahalmen guztia<br />

dago, genitiboaren atzetik flexiorik agertzean elipsi bat dago eta . Elipsi bat baino gehiago<br />

posible izanik, atzizki-hartzea errekurtsiboa izan liteke, maila teorikoan hehintzat, eta<br />

ondorioz, emankortasun-ahalmena infinitua litzateke . Izan erc, elipsi bat baino gehiago<br />

agertzea ohizkoa ez bada ere oso arraro ez diren forma batzuek hi elipsi edo gehiago dute .<br />

Aurrekoaren ondorioz eta hi elipsi kontuan hartuz izen hazi dagozkion forma Ilexionatuak<br />

honako hauek lirateke : 77 + 58 ( 77 + 58 ( 77 + 58)) = 458683 (A _ irrc e t al., 92) . Izen<br />

hakoitzeko horiek baino gehiago ezagutzeko eta sortzeko gai izan behar du euskararako<br />

prozesadore morfologiko batek .<br />

Azter ditzagun seme izenaren forma Ilexionatu batzuk<br />

semea : seme+a (nominatiko mugatu singulanra)<br />

semeari : seme+ari (datibo mugatu singularra)<br />

semearen : seme+aren (genitibo mugatu singularra)<br />

semearena : seme+aren+a semearen (etxcl)a<br />

semearenera : seme+aien+(e)ra semearen (etxc)ra<br />

(genit . mugatu sing . + somin mugatu sing .)<br />

(genit . mugatu sing . + alatiho mugatu sing .)<br />

semearenekoak : sei e+aren+(e)ko+ak semearen (etxe)ko (arazo)ak<br />

(geri . nrug . sing .+gen . mug . sin(,.+nom . mug . plur .)<br />

Aipatutako emankortasuna antzekoa da elementu deklinagarri gehienetan haina<br />

adjektihoaren kasuan are handiagoa da, gradu-Ilexioa dela eta lau aldiz handiagoa halla .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!