Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
III. kapitulua<br />
1 Elipsia har dago, hera, aurreko elementu badi (etxea edu heste edozein) egiten zaio errefeientzki .<br />
70<br />
etxe : izena<br />
uhar: adjektiboa<br />
r eta e : epentesiaren ondorioak<br />
a : singularreko determinatzailea<br />
n : inesiboa<br />
Latinaren host deklinabide-paradigma ezagunetatik urrun, euskarak deklinabide-<br />
paradigma bakarra du, deklinabide-taula hakar hat baitago sanera deklinagarri guztientzat .<br />
Beste hizkuntzetako preposizioen funtzioa euskaraz atzizkien bidez burutzen denez gero,<br />
forma Ilexionatuak sortzeko ahalmena izugarria da . Adibidez_, izen-sarrera batetik abiatuz<br />
135 forma flexionatu lor daitezke gutxienez . Horietako 77 determinazioa, numeroa eta<br />
deklinabide-kasu konhinatuz lortutako forma ez-emankorrak diren bitartean, gainontzeko<br />
beste 58ak forma emankorrak dira hi genitiboetako katez hukatutako forma sinple edo<br />
deklinatuak baitira . Genitiboen atzetik teorikoki hasierako emankortasun-ahalmen guztia<br />
dago, genitiboaren atzetik flexiorik agertzean elipsi bat dago eta . Elipsi bat baino gehiago<br />
posible izanik, atzizki-hartzea errekurtsiboa izan liteke, maila teorikoan hehintzat, eta<br />
ondorioz, emankortasun-ahalmena infinitua litzateke . Izan erc, elipsi bat baino gehiago<br />
agertzea ohizkoa ez bada ere oso arraro ez diren forma batzuek hi elipsi edo gehiago dute .<br />
Aurrekoaren ondorioz eta hi elipsi kontuan hartuz izen hazi dagozkion forma Ilexionatuak<br />
honako hauek lirateke : 77 + 58 ( 77 + 58 ( 77 + 58)) = 458683 (A _ irrc e t al., 92) . Izen<br />
hakoitzeko horiek baino gehiago ezagutzeko eta sortzeko gai izan behar du euskararako<br />
prozesadore morfologiko batek .<br />
Azter ditzagun seme izenaren forma Ilexionatu batzuk<br />
semea : seme+a (nominatiko mugatu singulanra)<br />
semeari : seme+ari (datibo mugatu singularra)<br />
semearen : seme+aren (genitibo mugatu singularra)<br />
semearena : seme+aren+a semearen (etxcl)a<br />
semearenera : seme+aien+(e)ra semearen (etxc)ra<br />
(genit . mugatu sing . + somin mugatu sing .)<br />
(genit . mugatu sing . + alatiho mugatu sing .)<br />
semearenekoak : sei e+aren+(e)ko+ak semearen (etxe)ko (arazo)ak<br />
(geri . nrug . sing .+gen . mug . sin(,.+nom . mug . plur .)<br />
Aipatutako emankortasuna antzekoa da elementu deklinagarri gehienetan haina<br />
adjektihoaren kasuan are handiagoa da, gradu-Ilexioa dela eta lau aldiz handiagoa halla .