Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak

Egoera .finifuko moifologiaren inguruan
moi fografemika ere agertu arren . Aldaketa hatsen kopurua eta aldaketa gertatzeko
baldintzak oso bestelakoak izan daitezke hizkuntza desberdinetan . Fenomeno
honen aurrean, analisi morfologikoa egiterakoan, sistema batzuetan alomoifoak
erabiltzen dira, hau da, morfema hera adierazteko forma bat baino gehiago
erabiltzea . Aldaketa fonologiko konplexuaren adibide gisa, hizkuntza batzuetan
gertatzen den bokal-armoniaren fenomenoa dugu, non puntu batean gertatzen den
bokal baten aldaketak ondoko bokalen aldaketa ere eragin baitezake .
11.2 Morfologiaren eredu konpu taz ionalak eta zenbait
adibide .
Atal honetan deskribatuko dugu zein eredu erabili diren analisi zein sintesi morfologikoa
ordenadorez hurutu nahi izan denean . Gure helburua euskararen morfologiaren tratamendua
izan denez, honen ezaugarri den morfemen kateatzeari aurre egiten dioten teknikak azaltzen
dira, bestelako hizkuntzen fenomeno batzuk-hizkuntza semitikoenak adihidez-aipatzen
badira ere.
11 .2 .1 Eredu konputazionalak : sailkapenerako irizpideak
Ingelesaren flexio-morfologia sinplearen ) eraginaz ordenadorez egindako analisi/sintesi
morfologikoari kasu handiegia ez zitzaion egiten (Winograd, 83) . Programa eta
ezagumendu linguistikoa nahasten zuten sistema primitiboak ziren ohizkoak orain dela urte
gutxi arte . Azken urteetan aldiz, arlo honetan egindako lanak ugaritu egin dira honako
arrazoiak direla medio : heste hizkuntzetarako sistema automatikoen garapena katetik, eta
corpusetan oinarritutako analisirako eskaintzen duten abantaila hestetik .
Gaur egun prozesadore 2 morfologiko asko aurki daiteke hihliografian, bakoitza here
ikuspuntu eta ezaugarriekin . Beraien arteko konparaketa egin ahal izateko irizpide batzuk
zehaztu behar dira autxetik . Irizpideak zehazterakoan aurreko atalean azaldutako galderetatik
ere abiatuko gara honako irizpide hauek ondorioztatuz :
1) Formnalisino edo ereduaren rle,rkriba/ en-ahalmena, hau da, zein fenomeno adieraz
edo analiza daitezke eredu hori crahiliz . Aztertuko ditugun adibideak,
morfologikoki euskaratik urrutegi ez egotea nahi dugunez, ezaugarri honi
1 Ingelesaren morfologia sinpletzat hartu bada crc, hau guztiz zalantzazkoa da : horrela Sproat-ek (1992 :152-53)
azpimarratzea du nola morfologia konplexuaren fama duten hizkuntzetan (suomiera edo turkiera, adib .)
konplexutasuna luzeraren sinonimotzat hails den, ciregularlasuna eta aldaketen kasuistika kontutan hartu gabe .
2 Analisi edota sintesi morfologikoa burutzen cluen programari prozesadore morfologiko deituko diogu .
2 9