Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Euskal morfologiaren tratamendu automatikorako tresnak
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Egoera,fininiko <strong>morfologiaren</strong> inguruan<br />
• Eredu orokorra da, kateatze-mailako morfologian behinik behin, eta heraz, gure<br />
•<br />
inguruko edozein hizkuntzari aplika dakioke .<br />
Ezagutza linguistikoa eta algoritmoa bereizi egiten ditu eta, ondorioz, programa<br />
herak edozein hizkuntzatarako balio dezake .<br />
• Baliagarria da hitzen analisi morfologikorako zein sorkuntzarako .<br />
• Analizatu edo sortuko den hitzaren azaleko maila eta hiztegian (lexiko-sisteman)<br />
errepresentatzen den lexikoko maila-sakonekoa ere esaten zaio- argi eta garbi<br />
bereizten ditu . Hau dela eta, ez dago aldaketa morfofonologikoengatik sortutako<br />
morfema baten forma desherdinak (alomorfoak) gorde beharrik .<br />
• Fonologia sortzaileko herridaz_keta-erregelak erabili beharrean erregela paraleloak<br />
erabiltzen dituzte, kontzeptualki zein konputazionalki errazago bihurtuz .<br />
• Aurreko ezaugarriak kontutan hartuz, esan daiteke sistemaren konputazio-<br />
konplexutasuna ez dela altua, eta ondorioz, makina txikietan sistema errealak<br />
ezartzea bideratzen duela .<br />
Ondoko pasarteetan formalismo honen osagai garrantzitsuenak diren lexiko-sistema,<br />
morfotaktika ere definitzen duena, eta erregela morfofonologikoak sakonean azaldu<br />
ondoren, sistemari egindako kritikak zerrendatuko dira, eta bukatzeko, morfotaktikari<br />
dagokionean, proposamen desherdinak eta guk egindako ekarpena azalduko dira .<br />
11 .3 .1 Lexiko-sistema .<br />
Lexiko-sistemak morfema-multzoa eta morfotaktika definitzen ditu . Hiru elementu<br />
funtsezkok osatzen dute sistema lexikoa : lexiko-sarrerak, azpilexikoak eta jarraitze-klaseak .<br />
Lexiko-sarrera bakoitzak hiru eremu ditu :<br />
• Lexiko-adierazpena, alfabeto lexikoko karaktere-sekuentzia bat da . Karaktere<br />
hauek azaleko karaktereak, morfofonemak eta hautapen-maukak izan daitezke .<br />
Erregelen bitartez karaktere arruntei zein morfofonemei azaleko heste karaktere bat<br />
edo hutsa egoki lekizkiekeen bitartean, hautapen-markei hutsa hesterik ez zaio<br />
egokituko . Bibliografian hautapen-markei diakritiko deitzen zaie morfema<br />
desitxuratu egiten dutelako, haina beharrezkoak dira erregelen aplikazioa<br />
inurri-teko .<br />
• Dagokion ,jarraitze-klasea . Geroxeago azalduko den hezala morfemen arteko<br />
sekuentzia posibleak erregulatzen dituzte jarraitze-klaseek .<br />
3 9