17.06.2013 Views

Dell'ingegno poetico di Cicerone.pdf - EleA@UniSA

Dell'ingegno poetico di Cicerone.pdf - EleA@UniSA

Dell'ingegno poetico di Cicerone.pdf - EleA@UniSA

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

e ispirato da certo estro *). Quella eh’ egli chiama<br />

concitatio, gli par che sia negli animi una forza<br />

<strong>di</strong>vina. Democrito aveva detto, prima <strong>di</strong> lui, che<br />

non si può esser poeta sine furore, e la sua opinione<br />

coincideva con quella del <strong>di</strong>vino Platone. I giu<strong>di</strong>zi <strong>di</strong><br />

questi pensatori pare abbia accettati il nostro grande<br />

rom ano2), avvalorandoli con la citazione <strong>di</strong> un poeta<br />

latino, che gli era assai caro, vogliam <strong>di</strong>re Ennio, dal<br />

quale sono chiamati veneran<strong>di</strong> i poeti, « quasi gli Dei<br />

li abbiano raccomandati a noi come loro creature pre<strong>di</strong>lette<br />

e dono grazioso ai mortali » 3). Il che era conforme<br />

a quanto Ennio stesso, Valter Homerus de’ critici,<br />

aveva scritto nel proemio degli Annales, dove,<br />

seguendo la dottrina pitagorica della metempsicosi,<br />

si faceva raccontare, in sogno, da Omero, esser<br />

l’anima sua quella <strong>di</strong> Omero stesso, passata prima<br />

in un pavone 4).<br />

Veramente non oseremmo affermare che <strong>Cicerone</strong><br />

J) Pro Archici V ili, 18. — Or. 109: « Sed quid poètas <strong>di</strong>vino ingenio<br />

profero ?» de Or. II, 46, 194: « Saepe enim au<strong>di</strong>vi poetam<br />

bonum neminem... sine inflammatione animorum existere posse et sine<br />

quodam adflatu quasi furoris » ; ad Q. fr. Ili, 4, 4.<br />

2) De <strong>di</strong>vinit. 1, 37, 80.<br />

*) Pro Archia V ili, 18.<br />

*) Aennii Annales — Hor. Ep. ad Aug. 50-53 — Cfr., Persio.<br />

Satire, VI:<br />

« Cor iubet hoc Ennì, postquam destertuit esse<br />

Maeonides Quintus pavone ex Pythagoreo » ;<br />

cfr. Hor. Od. I, 23, ove il poeta punge amaramente la credenza<br />

pitagorica della metempsicosi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!