De Eiwittransitie - Eerste Kamer der Staten-Generaal

Bijlage 2: Het multicausaal systeemmodel
Tijdens de projectdoorloop neemt adviesbureau Significant het initiatief tot drie
sessies waarin met experts een aanzet voor een multicausale kaart wordt getekend
(Blom and Heijmen 2008). Het initiatief wordt ingevoegd in ons project op verzoek
van VROM. 71
Multicausale modellering behoort tot het transitiekundig instrumentarium, al wordt
ze normaliter verder uitgewerkt dan in de drie sessies mogelijk is. Het model
groepeert oorzaak-gevolgrelaties rond een centrale doelvariabele.
De deelnemers van de sessies waren als volgt verdeeld: kennis (10), overheid (4),
bedrijfsleven (2), maatschappelijke organisaties (1) en intermediairs (2). Het proces
werd geleid door twee adviseurs van Significant.
Significant benoemt als doelvariabele “omvang van de vleesconsumptie”. De
achterliggende idee is dat deze variabele een goede indicator is voor de klimaatimpact
van eiwitconsumptie. Dit besluit is niet unaniem, er kleven nadelen aan. Bijvoorbeeld
wordt buiten beschouwing gelaten dat soorten vlees verschillen in hun milieueffect.
De gegenereerde beïnvloedingsfactoren worden door Significant geclusterd in:
- positieve attitude ten aanzien van vlees;
- bereidheid om consumptiepatroon te veranderen;
- aanbod van vleeshoudende maaltijden;
- economische factoren;
- positieve attitude ten aanzien van vleesvervangers en
- maatschappelijke agenda ten aanzien van vlees.
Op basis van de systeembeschrijving, benoemt Significant na groepsdiscussies de
volgende interventiepunten als kansrijk: een maatschappelijke agenda gericht op het
verminderen van vleesconsumptie, beïnvloeding van het aanbod aan alternatieven,
investeringen in R&D voor alternatieve producten, en communicatie.
DRIFT beschouwt dit als welkome illustratie van denken in multicausaliteit, drivers
en followers. Voor een arena illustreert het de veelheid aan factoren die de
Nederlandse eiwit-intake beïnvloedt. Wel verdient het resultaat meer harding door
discussies tussen experts.
71 over deze sessies verschijnt een meer uitgebreide VROM-publicatie
56