De Eiwittransitie - Eerste Kamer der Staten-Generaal

Bijlage 6: QSA - Qualitative Systems Analysis
Wat is QSA?
QSA betekent Qualitative Systems Analysis. Het is een verzamelnaam voor
technieken om een systeem te beschrijven in termen van voorraden en stromen
(“stocks and flows”). Het doel van een QSA is het identificeren van policy levers,
oftewel het identificeren van elementen binnen een systeem die veel invloed hebben
op (de stabiliteit van) de rest van het systeem. Het resultaat van een QSA is een
conceptuele inventaris van een systeem en – in zoverre deze analyse participatief
uitgevoerd wordt – een zekere gemeenschappelijke manier van kijken naar het
systeem (Grosskurth and Rotmans 2005).
In een QSA worden factoren die sterk met elkaar correleren, geclusterd. Hierin toont
zich een belangrijk onderscheid met de analyse middels een multi-causaal
systeemmodel (zie Bijlage 2) Bijvoorbeeld: de structuur van menukaarten, de inhoud
van kookboeken, en attitudes van consumenten zijn alle ‘culturele’ factoren die op
vergelijkbare wijze het systeem beïnvloeden. Een ander voorbeeld is een cluster
“Lifestyle”; hierin kunnen variabelen vallen zoals “waarden”, “attitudes”, “kennis” en
andere psychologische entiteiten die samen optellen tot “hoe normaal is het om vlees
te eten?”. Variabelen worden alleen dan benoemd tot een apart cluster, wanneer ze
een eigen invloed hebben op een ander cluster.
Bij voorkeur resulteert een inventaris van voorraden voor een QSA in 15 à 25 stocks.
Op deze manier ontstaat een systeem waarin de relevante onderscheidende factoren
niet verloren gaan, maar dat niettemin overzichtelijk blijft. Op deze manier kunnen
lijnen van beïnvloeding duidelijk worden.
Verantwoording van deze analyse
Deze QSA geschiedde bij wijze van illustratie. De exercitie gebeurde op basis van de
input verzameld door Significant, raadpleging van een externe expert op het gebied
van QSA en afstemming tussen de onderzoekers. Dit wil dus zeggen dat de QSA niet
op participatieve wijze tot stand is gekomen. Consequentie hiervan is dat de
beschrijving weliswaar een goede indicator is voor de opbouw van het systeem, maar
dat deze manier van kijken naar het systeem nog niet voldoende getoetst is aan de
perspectieven van spelers uit het systeem zelf.
De initiële generatie van mogelijke stocks volgde uit het stellen van een aantal vragen
ter controle:
hebben we alle aspecten van de keten in acht genomen;
welke sociale dimensies hebben we mogelijk over het hoofd gezien;
welke economische activiteiten spelen hier nog een rol;
welke stofstromen zijn hierbij betrokken; en
door welke elementen worden deze voorraden op hun beurt beïnvloed?
78