13.09.2013 Views

De Eiwittransitie - Eerste Kamer der Staten-Generaal

De Eiwittransitie - Eerste Kamer der Staten-Generaal

De Eiwittransitie - Eerste Kamer der Staten-Generaal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Vlees is niet<br />

langer zon<strong>der</strong><br />

meer<br />

gezond<br />

Wetenschap<br />

Geschiedenis eiwitvoorziening in NL<br />

volgens M. Vijver (2005)<br />

(1980) Vegetarisme niet<br />

nadelig uit<br />

voedingswetenschappelijk<br />

oogpunt<br />

(1973) Oproep voor<br />

consumentenbeweging<br />

tegen dominantie<br />

producent<br />

(1980) Schoolmelk<br />

niet langer nodig<br />

geacht<br />

vanuit<br />

gezondheid<br />

Melkconsumptie daalt na WOII (p63)<br />

Ondanks veelheid aan betekenissen & doelen van voedsel stuurt regime op commerciele waarde van voedselproductie<br />

Overheid stimuleert productiegroei intensieve veehou<strong>der</strong>ij en groei exportinkomsten<br />

'Bio' verlaat nichepositie<br />

Overheid: roer moet om,<br />

deel 3: eiwittransitie<br />

Overheid: roer moet om, deel 2:<br />

stop transport, an<strong>der</strong>e stallen, ...<br />

Overheid: roer moet om, deel 1:<br />

groter (meestal), beter, an<strong>der</strong>s<br />

Groei ergernis publiek intensieve veeteelt (p96)<br />

(tot 1970) Trio overheid, producent, media bepaalt wat gezond voedsel is Wetenschap en nichegroepen samenleving stellen vraagtekens<br />

Vermin<strong>der</strong>ing vlees wel op agenda<br />

experts, politici, belangengroepen<br />

krijgt media-aandacht<br />

Groei belang export<br />

Vermin<strong>der</strong>ing vlees op maatschappelijke agenda<br />

Vermin<strong>der</strong>ing vlees komt niet op maatschappelijke agenda (p97)<br />

ca. 2007 – 2010 (HtR)<br />

aanval op klimaat, stof, transport, welzijn<br />

ca. 2002 – 2007 (HtR)<br />

productie wijzigt, rust keert weer<br />

ca. 1992 - 2002<br />

waardegroei ipv productiegroei<br />

ca. 1970 - 1992<br />

verhoging productie;<br />

het regime verdedigt zich<br />

ca. 1950 - 1970<br />

eiwitbron verschuift naar<br />

dier boven plant<br />

1895 – ca. 1950<br />

Ups & downs in eiwitinname<br />

1850 – 1895<br />

Groei dagelijkse eitwitinname<br />

Rond 1850<br />

Tekort aan eiwitinname<br />

Visies op potentie techniek voor<br />

Voedselprijsstijging door India en China<br />

oplossen milieuprobleem verschillen<br />

Klimaat als issue, FAO-publicatie rol veeteelt<br />

Novel protein foods<br />

'voor opvangen groei populatie' Verzilting gronden <strong>De</strong>lta (Zeeland bijv): Zeelandbouw<br />

Epidemieen & vervuilingsissues<br />

Vijver: twee beleidspaden:<br />

varkenspest, BSE, mond & klauwzeer, dioxines<br />

1. min<strong>der</strong> vlees, 2. meer vleesvervangers<br />

Natuurlijk voedsel<br />

we<strong>der</strong>om verworpen<br />

Intensieve veesector verliest Partij voor de Dieren<br />

license to operate<br />

Mechanisatie Gas, riool & elektr. Beleid voor voedselkwaliteit:<br />

Consument wordt gedefinieerd Come-back gezondheid<br />

voedselproductie in NLse huizen rationalisering kwaliteit<br />

Professionalisering van retail<br />

Terwijl stimulering: vraagtekens<br />

Europese landbouwcrisis (1878-'95)<br />

Herdefiniering smaak<br />

leidt tot eerste overheidsinterventies<br />

Internationalisering landbouwbeleid bij intensieve landbouw<br />

Gemakstrend zet in<br />

(mest, dierwelzijn)<br />

Export wordt belangrijk; 70% tuinbouw wordt geexporteerd<br />

Stimulering intensivering<br />

Voe<strong>der</strong>conversiefactor wordt zorg<br />

& rationalisering landbouw<br />

Vervlechting overheid/landbouwsector genormaliseerd<br />

WO 1: falende voedselregulering<br />

Menu-shift: de nieuwe<br />

Voedselveilig vs natuurlijk<br />

Vlees ook voor de massa<br />

Graanimport uit VS (stoomschip!)<br />

rol van vlees<br />

WO 2: voedselregulering lukt [?]<br />

Diverse actoren: menu-shift als idee voor<br />

Vleesimport uit o.m. Rusland<br />

wereldgroei/voedingsprobleem<br />

Planteiwit overtreft vleeseiwit Vleeseiwit evenaart planteiwit<br />

vleeseiwit overtreft planteiwit<br />

Voeding & menu worden<br />

wetenschappelijk en medisch on<strong>der</strong>werp<br />

Voedseltekorten versnellen<br />

toepassing free trade principes<br />

Snelle groei populatie NL reduceert vleesconsumptie;<br />

aardappel dominant voor on<strong>der</strong>klasse<br />

Export naar eer<strong>der</strong> geindustrialiseerde landen<br />

groeit snel; overheid dient voedselexport<br />

Term 'Eiwit' doet zijn intrede<br />

Middeleeuwen: vlees is<br />

belangrijk<br />

voedingsbestanddeel<br />

63<br />

Toekomstbeelden verschillen<br />

Productiewijzen wijzigen, consumptie niet<br />

Bekritiseerd maar blijft op peil. Verdiensten hoog<br />

EU-landbouwbegroting molensteen; hervorming reduceert dumping & subsidie<br />

In discours is 'economie' dominant.<br />

Vleessector noemt zijn economische rol groot;<br />

experts noemen die matig; eco-efficiency (last per euro) scoort slecht<br />

Vleesproductie & -consumptie worden geordend door veran<strong>der</strong>richtlijnen<br />

Bulkproductie voor lage prijzen<br />

1919: Warenwet tegen<br />

zwendel & slecht voedsel<br />

1894:<br />

Start rol NLse landbouw<br />

Bond van vegetariers<br />

als upgrading industrie<br />

(upperclass counter movement)<br />

Voedsel wordt handelswaar<br />

Groei steden nekt<br />

thuisslachten<br />

Relatie eiwit & arbei<strong>der</strong>sproductie<br />

wordt gelegd<br />

Transportrevolutie<br />

consument<br />

(1983) Smaak, gemak, prijs<br />

en presentatie<br />

dominant over<br />

gezondheid<br />

Proteins<br />

(gr/day/head)<br />

Groei besteedbaar inkomen consument<br />

Animal<br />

Plant<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

1850 1875 1900 1925 1950 1975 2000 2025<br />

Bbron: M. Vijver, Protein Politics, 2005

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!