De Nederlandsche Bank - Jaarverslag DNB 2011

Zeer lage rentes in
geïndustrialiseerde landen
en monetaire verkrapping in
opkomende economieën
Mondiale economische ontwikkelingen
Grafiek 2.8 - Mondiale beleidsrente
Procenten; dagcijfers
Eurogebied Verenigde
Staten
slechts beperkt verminderd: bedrijven en gezinnen spaarden weliswaar meer,
maar dit effect werd deels teniet gedaan door hogere tekorten van de overheid.
Tegenover het amerikaanse lopende rekeningtekort stond allereerst het
overschot op de lopende rekening van de olie-exporterende landen. Onder
invloed van de hogere olieprijs nam dit overschot toe met bijna 3 procentpunten
naar 7,5% bbp. De tweede belangrijke tegenpost is het overschot op de lopende
rekening van China en opkomend azië. Ondanks de lichte daling in 2010
dankzij de ruimere binnenlandse vraag, is het lopende rekeningoverschot van
deze landen nog steeds zeer substantieel.
2.4 Uiteenlopende ontwikkelingen in monetair beleid
Terwijl in 2008 en 2009 mondiaal de beleidsrentes in een snel tempo omlaag
gebracht werden en diverse vormen van onconventioneel monetair beleid
werden ingezet, liep het monetaire beleid tussen verschillende centrale banken
in 2010 juist opvallend uiteen. Dit hing samen met het uiteenlopende tempo
van economisch herstel van landen en de toegenomen financiële onrust door de
schuldenproblematiek in de perifere eurolanden. allereerst ontstond divergentie
in het rentebeleid: de renteverschillen tussen geïndustrialiseerde en opkomende
economieën namen toe in de loop van het verslagjaar (zie grafiek 2.8). Centrale
banken van veel opkomende economieën verkrapten het monetaire beleid
vanwege de toenemende inflatiedruk en zorgen over buitensporige vermogensprijsstijgingen.
zo verhoogde Brazilië de beleidsrente drie keer en India zes keer
gedurende het verslagjaar. Ook de Chinese monetaire autoriteiten hebben de
beleidsrente in 2010 twee maal verhoogd en daarnaast de verplichte kasreserves
vier keer verhoogd. In de meeste ontwikkelde landen daarentegen bleven de
beleidsrentes op een onveranderd laag niveau liggen: in de vs lag de beleidsrente
het hele jaar tussen de 0 en 0,25% en ook in het eurogebied bleef de
beleidsrente ongewijzigd op 1%. De Japanse centrale bank, die de beleidsrente al
jaren extreem laag houdt, verlaagde in oktober de beleidsrente van 0,1% naar een
bandbreedte tussen 0 en 0,1%. Tegen de achtergrond van uiterst lage beleidsrentes
zijn de kapitaalmarktrentes gedaald naar historisch lage niveaus.
In Duitsland bijvoorbeeld daalde de 10-jaars rente in september tot 2,3%.
59 DNB / Jaarverslag 2010
Japan Brazilië India China
14
12
10
8
6
4
2
0
08 09 10 11
Bron: Thomson Financial.