De Nederlandsche Bank - Jaarverslag DNB 2011

Nieuw onconventioneel
beleid in eurogebied, Japan
en VS
Voorzichtige start met
budgettaire exit in
opkomende economieën …
Mondiale economische ontwikkelingen
Wat betreft het onconventionele monetaire beleid viel vooral het uiteenlopende
beleid tussen centrale banken van de geïndustrialiseerde landen vanaf het
voorjaar van 2010 op. Onder invloed van het economische herstel begonnen
veel centrale banken in het begin van het jaar met het afbouwen van de
crisismaatregelen. De Europese schuldencrisis vormde voor de Europese
Centrale Bank (ECB) vanaf mei echter de aanleiding om een aantal maatregelen
te nemen. Naast het deels weer terugdraaien van de afbouw van de crisismaatregelen,
sprong het ‘securities Markets Programme’ het meest in het oog. Dit
tijdelijke opkoopprogramma van publiek en privaat schuldpapier richt zich op
enkele niet-functionerende markten voor met name overheidspapier, die de
monetaire transmissie dreigden te verstoren (zie paragraaf 3.3). De Bank of Japan
besloot in het najaar tot nieuwe maatregelen, nadat zij eerder in het jaar een
einde had gemaakt aan de meeste tijdelijke faciliteiten en opkoopprogramma’s.
Naast de steunaankoop van circa UsD 25 miljard in september om de
appreciatie van de yen tegen te gaan, breidde de Bank of Japan haar kredietfaciliteiten
voor financiële instellingen uit. Daarnaast besloot zij in oktober tot een
nieuw aankoopprogramma van in totaal JPY 5 triljoen (circa 1% bbp) van staats-
en bedrijfsobligaties en handelspapier, waarmee een verdere monetaire
versoepeling werd beoogd. De amerikaanse Fed kondigde in november een
nieuwe ronde van kwantitatieve verruiming aan vanwege de moeizaam herstellende
arbeidsmarkt en de vrees voor deflatie. Met dit besluit kan de Fed voor
UsD 600 miljard aan langlopend amerikaans overheidspapier opkopen in de
periode november 2010 tot juni 2011. al eerder kocht de Fed voor UsD 300
miljard aan langlopend amerikaans overheidspapier en voor UsD 1.450 miljard
aan private vermogenstitels op.
2.5 Budgettaire consolidatie gestart
Tabel 2.2 - Overheidstekort en overheidsschuld
Procenten bbp
De overheidsfinanciën zijn in een aantal landen drastisch verslechterd door het
expansieve begrotingsbeleid en de steunmaatregelen voor de financiële sector in
de jaren 2007-2009. Met het economische herstel in 2010 werd een zeer
voorzichtig begin gemaakt met het op orde brengen van de overheidsfinanciën
Begrotingssaldo Structurele begrotingssaldo
Overheidsschuld
2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010
Geïndustrialiseerde landen - 3,6 - 8,8 - 7,9 - 3,3 - 5,5 - 5,9 79,2 91,4 96,5
Verenigde Staten - 6,5 - 12,7 - 10,6 - 4,6 - 6,7 - 7,5 71,2 84,6 91,2
Eurogebied - 2,1 - 6,4 - 6,4 - 2,8 - 4,6 - 4,7 69,6 78,9 84,3
Japan - 4,1 - 10,1 - 9,4 - 3,6 - 6,8 - 7,6 195,0 217,4 220,7
Verenigd Koninkrijk - 4,9 - 10,3 - 10,3 - 5,6 - 8,3 - 8,1 52,0 68,3 77,2
Opkomende economieën - 0,7 - 4,8 - 4,1 - 2,4 - 4,6 - 4,3 35,4 37,2 36,9
China - 0,4 - 3,1 - 3,1 - 0,8 - 3,4 - 3,4 17,0 17,7 18,4
India - 7,9 - 10,2 - 9,8 - 10,0 - 10,9 - 10,3 74,0 77,8 75,7
Brazilië - 1,4 - 3,1 - 2,6 - 2,1 - 2,0 - 2,8 70,7 67,9 65,7
Rusland 4,3 - 6,2 - 4,2 3,0 - 3,4 - 2,4 7,8 10,9 10,4
Bron: IMF.
60 DNB / Jaarverslag 2010