Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart ...

nog steeds bij hoort. De kegelbaan heeft altijd op de "plen" (plaats) voor het huis gelegen. Naast de
kegelbaan in Soerendonk in de Groenstraat nog de enige buitenkegelbaan in Nederland.
3.27.10.002 Wielerbaan Soerendonk
In 1847 kocht een zekere Jan van den Berg een perceel landbouwgrond, kadastraal De Rutjes B 384.
Deze Jan Peels is hier na 1867 met café begonnen. Op 1-12-1879 kwam Adriaan (Jaonus) van Budel
naar Soerendonk. Hij kocht het dubbele woonhuis van kastelein Jan. In de 20-er jaren van de vorige
eeuw bestond er in Soerendonk een fietsclub, genaamd "Ons Genoegen", die in de Moosten haar
wielerbaan had. Na jaren van een bloeiend bestaan ging deze club in 1929-1930 ten gronde. Enige
jaren later kwam er in Soerendonk, mede door impuls van de aangelegde betonnen wielerbaan in
Budel, toch weer behoefte aan een baan. Kastelein Thijs de Laat zag wel iets in een wielerbaan, om
op deze manier volk naar zijn café te lokken. De ovale baan werd aangelegd achter het huis in de
tuin. Rondom de baan werden staan- en zitplaatsen aangebracht voor kijkers en
wedstrijdcommissarissen. De bocht van de baan die het dichtste bij het huis lag, bleek wat kort te zijn,
waardoor er nogal wat renners bij hoge snelheid uit de bocht vlogen. Toon van Nelle (van Mierlo)
weet zich nog te herinneren dat hij met zijn fiets in een appelboom hing, die achter die bocht in de tuin
stond! Na ongeveer een jaar werd die bocht wat vergroot, zodat er van nu af aan praktisch geen
renners meer uit de bocht vlogen. Toch is de baan geen lang leven beschoren geweest. De oorzaak
zal wel gelegen zijn in het feit dat ze teveel concurrentie had van de veel professioneler betonnen
wielerbaan in Budel. Na een drietal jaren (1937/1938) werd de baan weer afgebroken en is het zand
verspreid. De wielersport maakte plaats voor het steeds populairder wordende voetbal.
3.27.2.003 Wielerbaan Budel, Maarheezerweg 9- 11, Budel
Bekend in Budel is de betonnen wielerbaan. Dit vooral natuurlijk door de naam van café De
”Wielerbaan" dat hier naar is genoemd en nog steeds bestaat.
3.27.2.004. Kegelbaan Groenstraat, Soerendonk
Naast de kegelbaan in Gastel nog de enige buitenkegelbaan in Nederland.
27.11 Straatmeubilair
Oude lantaarnpalen, handwijzers (soms al middeleeuws!), mijlpalen langs wegen.
27.12 Ven
Ven op de heide, in het bos en soms in het cultuurland.
27.13 Ziekenhuis
Aanvankelijk een “hospitaal” in middeleeuwse zin, in de 19 e eeuw gaan ze meer op een echt
ziekenhuis lijken.
27.14 Volksverhalen
In het kader van de erfgoedkaarten wordt ook enige aandacht besteed aan volksverhalen, ofwel
immaterieel erfgoed. Alleen de volksverhalen die duidelijk gekoppeld zijn aan een geografische
locatie binnen de gemeente zijn geïnventariseerd. Er zijn ook nog tal van algemene verhalen die niet
geografisch te koppelen zijn, waar hier alleen naar de literatuur verwezen wordt.
Noord-Brabant staat bekend om zijn vele streekverhalen, mythen en sagen. Deze bevatten
waarheden die tot op de dag van vandaag gelden en weerspiegelen de culturele en maatschappelijke
bijzonderheden van de tijd en de streek waarin zij ontstaan zijn. Deze volksverhalen maakten tot voor
kort nog deel uit van het collectieve Brabantse geheugen. In tegenstelling tot de rest van Nederland
was er in Noord-Brabant lange tijd sprake van een middeleeuws katholicisme met daarin veel
volksverhalen, mythen met demonen, heksen, kabouters et cetera. De volksverhalen, sagen en
mythen zijn in de 19 e en 20 e eeuw goed gedocumenteerd, wat betekent dat er op vrij eenvoudige
wijze, dat wil zeggen zonder tijdrovend literatuur- en archiefonderzoek, een goed en boeiend verhaal
verteld kan worden, waar veel vraag naar is.
181