Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart ...

zwaar vallend blok tussen die planken werd gedreven. Die doffe slagen kon men in de omgeving
horen. De olie werd als het ware uit het verbrijzelde zaad geslagen, sijpelde door de linnen zakjes en
werd beneden in stenen kruiken opgevangen. De uitgeperste koeken waren nog goed veevoeder. Zo
werd ook vlas- of lijnzaad geslagen en verkreeg men de lichtgetinte lijnolie, die schilders gebruikten
bij het schilderen en verven in olieverf. 68
3.16.3.001 Rosoliemolen ‟t Heesakker (Willem de Zwijgerstraat 40)
3.16.3.002 Rosoliemolen Oude Molen
3.16.3.003 Rosoliemolen Herenstraat 3, 5, 7, 9
In de huizen Herenstraat 3, 5, 7 en 9 was vroeger een oliemolen gevestigd hetgeen nog te lezen is op
de gevel van het huis Herenstraat 9, waarop staat "d'Oliemeulen". In 1842 werd hier door Jan Rutten
een tweede olieslagerij “Aan de oude Molen" gevestigd. Volgens de beschrijving van het kadaster uit
het jaar 1831 had hij toen ook al een rosmolen. 69
16.4 Torenmolen
Molens met een stenen romp, die hier in de regio al in de Middeleeuwen voorkwamen.
16.5 Motermolen
Vanaf 1846 komt de stoommachine de wind- en waterkracht aflossen, eerst in een bijgebouwtje van
de oude molen. Vanaf 1907 ook “zuiggas”-motoren en later diesel en elektromotoren. Eerst worden er
nog typische motermolengebouwen opgericht, later is een maalderij onherkenbaar. Het gaat om die
typische motermolengebouwen.
3.16.5.001 Oude Molen (nu Molenstraat 30)
Pier Janssen had in zijn huis aan de "Oude Molen" (nu Molenstraat 30) een maal inrichting met motor.
3.16.5.002 Molenaar Kuenen Stationstraat Maarheeze
16.6 Molenbiotoop
Gebied met straal van 600 meter rond een met windkracht aangedreven molen.
3.16.6.001 Molenbiotoop windmolen Janzona
3.16.6.002 Molenbiotoop windmolen Nooit Gedacht
3.16.6.003 Molenbiotoop windmolen Zeldenrust
16.7 Molenberg
Natuurlijke of opgeworpen hoogte waarop een windmolen staat of stond. Ook de “belt” van een
beltmolen.
16.8 Molenwiel
Min of meer ronde waterplassen boven en benedenstrooms van watermolens, uitgewoeld door het
onrustige water. De molenaar had er vaak het visrecht op. Niet te verwarren met het molenrad: dat is
het rad waarin het water valt om de molen aan te drijven.
16.9 Molenvloed
Gebied bovenstrooms van watermolen dat door te sterke stuwing bij de molen wateroverlast kon
hebben.
NB: verschilt van “Molenwiel”, want dat is een meest ronde kleine waterplas bij de uitloop van het
molenrad of de bijhorende sluis; soms ook pal bovenstrooms van molenrad.
68 Winkelmolen, 1977, 261.
69 Jaspers, 1989a.
67