Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart ...

3.28.5.005 Turfwater, Gastel
Gezien de naam Turfwater zal dit ven door turfwinning ontstaan zijn. Het was 8 hectare groot. Het is
nu een moerassig gebied.
28.6 Uitgelaagd perceel
Meestal niet meer dan één meter verlaagd perceel. De “rooie grond” is er uitgehaald, de oude
teeltlaag is daarna teruggezet.
Zie de verstoringenkaart archeologie!
28.7 Zandwinput
Grote en diepe zandwinning met machines. Ook: zandwinning voor de aanleg van de 17 e -19 e eeuwse
“dijken”, rechte wegen over de hei.
3.28.7.001 Zandwinput noord van afslag 37, Maarheeze
Zandwinput aangelegd na 1970 voor verbreding A2, nu visvijver ‟t Tipke.
28.8 Stuifzandwinning
Plaatsen waar zand werd gehaald uit stuifzandgebieden/heuvels.
In Cranendonck niet opgemerkt, zal er wel geweest zijn.
28.9 Leemput
Kuil waaruit klei of leem gehaald is voor steen- of pottenbakkerij, het besmeren van wanden of maken
van vloeren.
3.28.9.001 Leemput Buulderbosch, Budel
De leem, die in de Buulse Bosch 1 à 1,5 m. diep zit, moest eerst uitgeschoten worden. Die leem werd
op hopen gekruid en droogde hard in mekaar. In het voorjaar - als de werkzaamheden begonnen -
werd hij geweekt en met een zware mesthaak fijngehakt. Een geroutineerd persoon klampte die natte
leem tot ballen van voldoende grootte en wierp ze op de tafel, waar de vormer klaar stond, om er de
vormen mee te vullen. Droogde het goed, dan werden 's avonds de "zongedroogde" stenen in de hal
gezet. 198
28.10 Steenoven
Steenbakkerij ten plattelande. Het stenenbakken gebeurde in vroegere jaren in primitieve veldovens,
van de leem die op vele plaatsen onder de zandige bovenlaag verborgen zit.
Er waren steenbakkerijen in de Buulse Bosch, aan de molen, op de Toom, op Koudenberg, en in
Hamont. Bekend waren de ovens van H. Verhees, J. Vermeulen, Hendrik Lamers, P. Kees, P.
Janssen, Hendrik Vermeulen en (in Hamont) Bernaets e.a. 199
3.28.10.001 Steenovens Kouwenberg, Gastel
Op Kouwenberg waren 2 steenovens die het zomerhalfjaar aan verschillende personen van Gastel en
Soerendonk werk verschaften.
3.28.10.002 Steenovens bij grenspaal 173, Budel
Achter op de Berg in de "Wuite Vel" (Wuite velden) nabij grenspaal 173, die verscholen ligt in de
houtwal, stonden vroeger een aantal steenovens, de z.g. veldovens.
28.11 Droogloodsen
Loodsen waarin gevormde stenen drogen voorafgaand aan het bakken. Ook genaamd “geleeg”.
In Cranendonck niet opgemerkt.
198 Winkelmolen, 1977, 260.
199 Winkelmolen, 1977, 260.
195