Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart ...

Thema: 38 Industrie en nijverheid
38.1 Metaalbewerking
Locatie waar ijzererts werd be-/verwerkt en waar non-ferro metalen zijn bewerkt/gegoten.
Datering: Laat-Neolithicum (Klokbekercultuur)-Nieuwe Tijd.
Archeologische en landschappelijke correlaten:
• resten van smidse/oven/stookplaats (a);
• houtskool, kolen etc. (a);
• afval: hamerslag, herverhittings- en smeedslakken, druppels, sintels, ovenafval (a).
• specifiek bewerkingsgereedschap: aambeeld, hamer, schaar, beitel, tang etc. (b);
• mondstuk/tuyaire en blaasbalg (b);
• baren, brokken (b);
• halffabricaten, soms in combinatie met schroot en/of eindproducten (b).
• smeltkroezen, cupellen (b);
• kalksteen of schelpen (b);
• mallen (b);
38.2 Pottenbakkerij
Locatie waar aardewerken potten zijn geproduceerd.
Datering: Vroeg-Neolithicum A-Nieuwe Tijd.
Archeologische en landschappelijke correlaten:
• stookplaats of oven (resten) (a);
• kuilen met brandsporen evt. in combinatie met misbaksels (a);
• afval: misbaksels (versinterde en verkleefde potten), halffabricaten, concentraties gebroken
aardewerk (schervenhopen), resten van ovenwanden (a).
• proenen, productiekokers (b);
• gereedschap: spatels, (vorm)kammen, polijststenen, stempels, ijzerdraad (b);
• kuilen met grondstoffen (leem, klei) en/of mageringsmateriaal (b);
• vaak aan rand van of net buiten de nederzetting/stad (b);
• soms in de onmiddellijke nabijheid van klei- of leemputten (b).
38.3 Steenbakkerij/pannenbakkerij
Locatie waar (bak)stenen, pannen, tegels, plavuizen etc. zijn gebakken.
Datering: Romeinse Tijd-Nieuwe Tijd.
Archeologische en landschappelijke correlaten:
• ovenrestanten (bijvoorbeeld resten van lemen ovenwanden of bakstenen oven) (a);
• concentraties (gebroken) stenen of pannen in de directe omgeving van de oven (a);
• misbaksels (a).
• regelmatig in de onmiddellijke nabijheid van klei- of leemputten (b);
• soms in combinatie met pottenbakkerij (b);
• vaak (ver) buiten de nederzetting/stad, maar soms op het terrein van of in de directe nabijheid van
kerk, klooster of kasteel/paleis/buitenhuis (b);
• vaak in de uiterwaarden (b).
38.4 Vuursteenbewerking
Locatie waar vuursteen is bewerkt. De activiteit kan gericht zijn op de productie van (pre)cores,
halffabricaten, en/of op de voortgaande bewerking daarvan, met inbegrip van bijvoorbeeld het
slijpproces.
Datering: Paleolithicum-Bronstijd (evt. jonger).
Archeologische en landschappelijke correlaten:
• debitage-afval uit één of meer fasen van de reductiesequentie (a).
• werktuigen van organisch of lithisch materiaal: geweihamer, klopsteen, retouchoir, drevel,
(onderdeel van een) drukstaaf, overig (zaagplaatje, e.d.) (b);
• spaarzaam ander productieafval, zoals een boorkern of een stuk met zaagsnede (b);
• afgedankte (fragmenten van) halffabricaten. Alleen in samenhang met ander hier beschreven
materiaal; anders komen ook complextypen, zoals de groep „Depot‟ in beeld. (b);
• polissoir (b).
292