Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart ...

plaggen. Deze is, alhoewel natuurlijk flink vervallen, nog steeds zichtbaar. Ter plaatse moet hij zijn
beroep, of was het een liefhebberij, van valkenier uitgeoefend hebben. De bedoeling was om er
nadien een houten keet op te zetten, maar het schijnt dat de valkenier failliet is gegaan en zodoende
is er nooit een keet op komen staan. Het was ook de tijd dat het minder werd met de valkeniers, ze
konden de kost niet meer verdienen. Verder is er niets van bekend. Door heemkundigen wordt het
doolhof of labyrint prachtig genoemd en natuurhistorisch belang. 1
3.8.1.800 Kraanderik
Kraanderik of 'Krenderik' in het dialect. Rond de eeuwwisseling bestond er een waterplas met deze
naam, een vogeltoponiem. Kraanvogels, waaraan naam is ontleend, kwamen vroeger in onze
omgeving veel voor. Onze streek ligt namelijk precies op de trekroute van deze vogels. Thans zijn ze
vrijwel uitsluitend in de Peel waar te nemen. Het toponiem Cranendonck en de gemeentewapens van
de (voormalige) gemeenten Maarheeze Soerendonk) herinneren er ook nog aan. Het toponiem
Kraanderik komt voor ten oosten van de Hooge Peel. Het is kennelijk een volkse benaming: de naam
komt niet op de topografische kaarten voor en het ven of de waterplas kan dus niet op deze kaart
weergegeven worden.
8.2 Moeras
Moerassige gebieden waarvan niet duidelijk is dat het ooit veengebieden waren.
De geomorfologische kaart geeft binnen Cranendonck 2 “moerassige” gebieden aan waar de
bodemkaart geen veen of moerige klaag aangeeft, in totaal 93 hectare.
Uniek nr Naam Opp (ha)
3.8.2.740 Ringselven 89,04
3.8.2.733 Aardborstven 3,67
8.3 Veengebied actueel
Zowel de geomorfologische kaart als de bodemkaart geven gebieden aan waar thans ondiep in de
bodem nog veen of een moerige laag aanwezig is. Deze gronden zijn samen genomen in de
subcategorie 8.3: “Veen, actueel”. Binnen Cranendonck betreft het 9 gebieden, in totaal 729 hectare,
hoofdzakelijk in de grote beekdalen gelegen. Daar komen plekken voor met een veenlaag op een
moerige laag en ook in enkele (voormalige) vennen zou nog veen aan de oppervlakte voorkomen. Dit
zijn de gebieden met actueel veen:
Uniek nr Naam Opp (ha)
3.8.3.738 Kleine Aa 299,96
3.8.3.663 Sterkselse Aa 142,67
3.8.3.659 Strijper Broek 76,31
3.8.3.739 Kruispeel 51,87
3.8.3.736 Het Goor 48,93
3.8.3.734 De Hoort 43,26
3.8.3.741 Ringselven 35,98
3.8.3.735 De Risten 19,41
3.8.3.737 Hoge Peelven 10,69
8.4 Veengebied verdwenen
Gebieden waar ooit in de laatste 5000 jaar veen aan de oppervlakte lag. Aantoonbaar leeggeturfde
vennen (niet omwille van de klot) horen er ook bij. Meestal in pleistocene laagten, maar het veen kon
zich van daaruit ook verbreiden over de vlakkere omgeving. Het meeste veen is in de Middeleeuwen
en daarna weggegraven: het gaat dan om een reconstructie!
1 Jaspers, 1999.
19