Ruimtelijke Structuurvisie 2005-2015, Gemeente Venlo

Het contrast tussen open en gesloten in meer of mindere mate is van groot belang voor hetgebied.7.2 De ontwikkeling van de stadDe omgeving waarin wij leven is het resultaat van een voortdurende onderwerping en aanpassingvan een eerder bestaande situatie aan menselijke activiteiten. Deze voortdurendetransformatie leidt niet tot het volledig wissen van het verleden, maar bouwt steeds verder enlaat ook stukken verleden in tact. Inzicht in de krachten die dit proces bepaalden draagt bijaan begrip voor hoe onze omgeving nu functioneert en levert aanknopingspunten voor detoekomst.Deze paragraaf is niet bedoeld als een nauwkeurige chronologie, maar als een duiding vande meest in het oog springende krachten en momenten in de ontwikkeling van Venlo. 44• Vroege bewoningsgeschiedenisVondsten aan de rand van oude Maasterrassen wijzen op prehistorische bewoning. Op dewestoever en vermoedelijk ook de oostoever van de Maas liepen in de Romeinse tijd wegenvan Maastricht naar Nijmegen, met een oost-west verbinding ter hoogte van Venlo die verderdoorliep naar de weg tussen Xanten en Heerlen. Ter hoogte van het huidige Venlo lag eenversterkte Maasovergang met militaire en later wellicht ook civiele betekenis. Ook in anderekernen zijn sporen van bewoning gevonden. De klei afzettingen in het Rijnterras leidden totkeramische nijverheid waaraan Tegelen zijn naam dankt. Tegen het einde van de derdeeeuw werd Romeins Venlo verlaten.• Handelsstad en Agrarische stadVanaf de vroege middeleeuwen was er sprake van een toenemend handelsverkeer. VoorVenlo was daarbij van belang dat de Maas ten noorden en zuiden van de stad een verschillendverval heeft. Dit leidde ertoe dat goederen die over de rivier werden vervoerd bij Venloop een ander scheepstype moesten worden overgeslagen, waardoor Venlo een functiekreeg als overslag- en stapelplaats. De aanwezigheid van het natuurlijke eiland De Weerdbood mogelijkheden voor een haven. Deze natuurlijke voordelen en ligging op het kruispuntvan handelswegen en landwegen, gevoegd bij de afstand tot andere belangrijke handels-,markt- en bestuurscentra als Nijmegen, Maastricht, Dordrecht en Keulen bevorderden datVenlo van een landelijke nederzetting rond het jaar 1000 geleidelijk uitgroeide tot een volwaardigehandelsstad in de 13 e eeuw. Op 1 september 1343 werd Venlo tot stad verhevendoor hertog Reinald II van Gelre. In de loop van de 15 e eeuw werd Venlo opgenomen in hetHanzeverband. Steyl ontwikkelde zich tot een overslaghaven van waaruit bijvoorbeeld mergelverder over land naar Venlo en verder oostwaarts werd vervoerd.De voedselrijke gronden aan de voet van de steilrand vormden de basis voor de ontwikkelingvan de tuinbouw rond Venlo. Deze vochtige gronden vormden lange tijd een natuurlijke begrenzingvan de stedelijke groei aan de oostzijde van de gemeente. In de late middeleeuwenhad Venlo ook een functie als exportmarkt voor het graanoverschot uit de regio.Eind 15 e eeuw raakte de handelsfunctie in verval. Pogingen in de 17 e en begin 19 e eeuw omhandelsblokkades te omzeilen door de aanleg van een kanaal naar de Rijn (Fossa Eugenianaen Canal du Nord) werden niet voltooid. Pas in de tweede helft van de 19 e eeuw bloeidede handelsfunctie weer op.Eind 19 e en begin 20 e eeuw werd de landbouw en tuinbouw meer georganiseerd. Met dekomst van kunstmest konden grotere gebieden worden gecultiveerd.44 Zie voor uitgebreide beschrijvingen: Landschappen van Maas en Peel, J. Renes (1999), en Historische Stedenatlas vanNederland – Venlo, F. Hermans (1999)Ruimtelijke Structuurvisie 2005-2015,134 gewijzigd n.a.v. nieuwe Wro 2008