kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

(İbn Hanbel, 1992:III,71). Ancak bu hadisin sahih hadis olmadığı, senedinin zayıf
olduğu hususunda cerh ve tadil ulemâ, ının ittifak ettikleri belirtilmektedir (Kara,
2002:171). Tûba hususunda İbn Kesir pek çok hadis rivâyeti sıralar ve sonunda onun
cennette bir ağaç olduğunu belirtir (İbn Kesir, tsz:IV,377-378).
Elmalılı da âyette geçen tûba kelimesinin bir grup sahabeden gelen rivâyetlere
dayanarak cennet ağacı olduğunu ihtiyatlı olarak belirtmektedir (Yazır,
tsz:IV,2985,2986).
Cennetle ilgili dîni düşünce ve tasvirlerde bu ağaca çok yer verilmektedir. Bu
konuda hayli abartılı bir üslupla hayali bir edebiyat geliştirilmiştir. Hatta bazı dini
tasavvufî kitaplarda bu ağaca işaret eden tasvirlere yer verildiği görülmektedir
(Yazıcıoğlu Muhammed, 1888:478).
Kur’ân cennetteki ağaçlardan söz ettiği gibi o ağaçların gölgelerinden de
muhatabı özendirecek şekilde söz etmektedir. Bu gölgelerin aynı zamanda cennetin
birer nimeti olduğu da vurgulanmaktadır. Bu âyetlerden bazıları şöyledir:
وَظِل ٍّ م َّمْدُودٍ‏
“Upuzun gölgeler” (Vâkı’a 56/30).
وَال َّذِينَ‏ آمَنُواْ‏ وَعَمِلُواْ‏ الص َّالِحَاتِ‏ سَنُدْخِلُهُمْ‏ جَن َّاتٍ‏ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ‏ خَالِدِينَ‏ فِيهَا أَبَدًا ل َّهُمْ‏ فِيهَا
أَزْوَاجٌ‏ م ُّطَه َّرَةٌ‏ وَنُدْخِلُهُمْ‏ ظِلا ظَلِيلاً‏
“Onları (hiç güneş sızmayan) eşsiz bir gölgeye sokarız” (Nisâ 4/57).
هُمْ‏ وَأَزْوَاجُهُمْ‏ فِي ظِلَالٍ‏ عَلَى الْأَرَائِكِ‏ مُت َّكِؤُونَ‏
“Onlar ve eşleri gölgelerde koltuklara yaslanmışlardır” (Yâsîn 36/56).
إِن َّ الْمُت َّقِينَ‏ فِي ظِلَالٍ‏ وَعُيُونٍ‏
“Muttakiler gölgeler de ve pınarlardadır” (Mürselât 77/41).
98