kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

Kurtubî ise, “Cennetlerde ve çeşme başlarında” ifadesinin “makâmun emîn’den
bedel” olduğunu açıklamaktadır (el-Kurtubî, 1994:XVI,149) şeklinde tefsir eder(et-
Taberî, 2002:XIII,165). Her ne kadar “makâmun emîn” ifadesi cennet için müstakil bir
isim olarak kabul edilmese de, takip eden âyetlerde belirtildiği üzere, “orada bahçeler
ve çeşmelerin bulunması, cennetliklerin ince ipek ve parlak atlas kumaştan elbiseler
giymeleri, güven içinde her meyveden yemeleri ve ölümü bir daha tatmayacak
olmaları” (Duhân/51–56) gibi hususlar hep cenneti anlatan niteliklerdir ve bu nitelikler
âyette de belirtildiği üzere “makâmun emîn”de bulunmaktadır. Dolayısıyla “makâmun
emin”in cennetin isimlerinden bir isim olması mümkündür. Nitekim Taberî bu terkibi
“cennet” İbn-i Kesir ve Sâbunî ise “makâmun emin”i “ölmek, açlık, yorgunluk,
hastalık, üzüntü çekmek vb. hoş olmayan olgular ve diğer musibet ve afetlerden
cennetliklerin emin olacakları bir yer” olarak tarif ettikten sonra, “o da cennettir”
şeklinde açıklayarak “makâmun emîn”in cennetin bir ismi olduğunu ifade etmişlerdir
(İbn-i Kesir, tsz:VII,246; es-Sâbûnî, tsz:III,177).
Kur’ân’da “makâmun emîn” ifadesinin geçtiği âyetten hemen sonra gelen
âyetlerde bu cennetin manzarası bizler için şöyle tasvir edilmektedir: Cennetliklerin
orada bahçelerde ve pınar başlarında olacaklar, orada ince ipek ve parlak atlastan
elbiseler bulunacak, bu elbiseleri muttakîler giyecekler ve karşılıklı oturacaklar. Cennet
sakinleri orada güven içinde olacaklar. Cennette canlarının çektiği her meyveyi
yiyebilecekler ve onlar için dünyadaki ilk ölümden başka bir ölüm olmayacak, yani
orada ölümsüzlük olacaktır (Duhân 44/51–56). Bu cennete ise muttakîler gireceklerdir
(Duhân 44/51).
Sonuç olarak âyetin geçtiği bağlamı ve yukarıdaki açıklamaları da dikkate
alarak “makâmun emîn” terkibinin cennetin isimlerinden bir isim olduğunu söylemek
mümkündür.
2.2.10. el-Hayevân Cenneti
“Dirilik, gerçeklik, süreklilik” manalarına gelen (er-Râgıb, 198: 197)
“elhayevân” kelimesi cenneti nitelemek üzere sadece bir âyette geçer:
80