kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

أُعِد َّتْ‏ لِلْمُت َّقِينَ‏
“…Cennet muttakîler için hazırlanmıştır.”
Her iki âyetin ortak noktası, ‘hazırlanmak’ kavramıdır. Yüce Allah, “Ben hazırladım”
demeyip fiili meçhul olarak kullanmaktadır. “Hazırlanmıştır” ifadesiyle, fail
gizlenmiştir. Eğer fail, Allah’ın kendisi olsaydı bunu söyleyecekti. Bu nedenle cenneti
veya cehennemi isteyen insandır. Diğer bir ifade ile insan, bu dünyada yaptıklarıyla ya
cennetini veya cehennemini hazırlamaktadır. Kur’ân’da bu konuda أَعْتَدْنَا (eiddet)
ifadeleri de yer almaktadır. Bu ifadeleri bir araya getirince Allah’ın bütün hazırladığı
şeylerin, kulun yaptıklarından sonra bir çeşit sonuç olarak şekillenmektedir, diyebiliriz
(Bayraklı, 2001, IV:269).
Yorumunu yapmakta olduğumuz âyette, “imân edip yararlı işler yapanlara
altından ırmaklar akan cennetleri müjdele” buyrulmaktadır. Demek ki imân ve iyi
ameller insanı cennete götürmektedir. İmanın ne olduğunu Bakara sûresinin ilk
âyetlerinde kısaca açıklamıştık. Aynı şekilde iyi amellerin bir kısmı da aynı âyetlerde
geçmektedir.
Kur’ân’ın bütünü içinde “iyi ameller” çeşitli âyetlerde gündeme gelecektir.
Fakat bizim burada kısaca vereceğimiz bir ölçü vardır. İnsanı Allah’a yaklaştıran ve
insanlığa fayda getiren, hayatı kolaylaştıran ve insanı mutluluğa götüren her eylem, ‘iyi
amel’in kapsamına girmektedir. İmanın görevi, iyi davranışı meydana getirmek ve o
davranışa hayat vermektir. İyi davranış, yani yararlı işler imânın etkinliğinin göstergesi
olmaktadır. İnsanın eylemleri, içindeki, yani gönlündeki imânının gücünü, derinliğini
ve yoğunluğunu göstermektedir (Bayraklı, 2001, IV:269).
Güçlü imân, daha faydalı amellere götürür. Onun içindir ki Yüce Allah,
çoğunlukla, imândan hemen sonra, yararlı işleri gündeme getirmektedir. İşte bu âyette
de, imândan hemen sonra yararlı işler zikredilmekte, bunları yapanlar da son durak
olarak cennetle müjdelenmektedir. Burada sormamız gereken bir soru vardır: İman
eden ve iyi ameller üreten insanın cennet müjdesine ihtiyacı var mıdır?
Bu sorunun cevabını insanın doğasından hareket ederek vermemiz mümkündür.
Yüce Allah, insanın tabiatını kaderde planlarken, ona bir özellik koymuştur. O da,
123