kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

İLKEL İNANÇ, MİTOLOJİ VE DİĞER İNANIŞLARDA
CENNET
İyi ve kötü arasındaki ayrım, insanın yaşam alanında varlık zeminini
oluşturmaktadır. Buna göre dünya iyi ile kötünün mücadelesi üzerinde kurulu çatışmacı
bir yapıya sahiptir. Bu mücadelenin bütün çağlar boyunca kendisini, ister ilahî bir
kaynağa dayandığı kabul edilen inançlar sistematiğine sahip olsun, isterse mitolojik
birtakım kabullere dayansın, hemen her dinde, insan tarafından gerçekleştirilen tutum
ve davranışların ölüm ötesinde bir karşılığının olduğu fikri ile paralel olduğu
görülmektedir. İnsanın gerçekleştirmiş olduğu her davranış, dinler tarafından iyi veya
kötü olarak kategorize edilmiş ve bunların öldükten sonraki yaşamda uygun bir
karşılığının olduğu kabul edilmiştir. Bu şekliyle ödül ve ceza sistemine uygun olarak
kurulan evrenin mantığı, insanı yaptıklarının karşılığı olarak cennet ya da cehenneme
götürecektir.
İnsanın ölümünden sonraki hayat ve bu hayatın dünyadaki inanç ve
davranışların bir karşılığı olarak olumlu ya da olumsuz bir çizgide devam etmesi ile
ilgili kavramlar, farklı inanışlarda farklı kavramlarla ifade edilmiştir. Kur’ân’ın ölüm
ötesi alanla ilgili kullandığı kavramların oluşturduğu alan içerisinde iki odak kavramın
ön plana çıktığını görmekteyiz. Bunlardan birincisi “cennet”, ikincisi ise
“cehennem”dir.
1.1. Cennet’in Kavramsal Şeması
İnsanın bu dünyada gerçekleştirmiş olduğu olumlu davranışlarının öldükten
sonraki hayattaki karşılığı olan cennet hayatı anlayışı, çeşitli inanışlarda, isim ve
içeriğinde farklılıklar olsa da mevcuttur. İnsanlık tarihi boyunca daima var olduğunu
gördüğümüz iyilerin ölüm sonrası hayatta ödüllendirileceği mekân Kur’ân’da “cennet”
kavramıyla ifade etmektedir. Söz konusu mekân diğer kelimelerle de nitelendirilmiş
olmakla birlikte, temel kavaram olarak “cennet” ön plandadır. Bu nedenle cennet
kelimesinin etimolojik ve kavramsal açıdan kısaca gözden geçirilmesi uygun olacaktır.
5