kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

gelmektedir. fâkihe de, "meyve, nimet sahibi" demektir. Bu kelimenin kök kalıbını
teşkil eden fekehe, "sevinç, şaka ve güzel söz" anlamını ifade etmektedir, fâkihûn
şeklinde okunursa, "beğenmiş ve hoşnut olmuş haldedirler" manasına gelmektedir. İki
kavramı bir araya getirdiğimizde âyeti, "nimetler içinde safa sürerler, meşgul olurlar"
şeklinde manalandırabiliriz. Sevinç ve mutluluk içinde korku ve endişeden uzak bir
meşguliyetin getirdiği sefayı süreceklerdir. Çünkü onlar bu dünyada iyi, doğru, güzel
ve hak ile meşguldürler; onları hayata geçirmek ve insanlara ulaştırmakla
uğraşıyorlardı. Bu insanların fikirleri, düşünceleri, davranışları ağaçtaki olgun meyveler
gibi insanlığa gıda oluyor ve lezzet veriyordu. Bunun karşılığı âhirettede sevinç, nimet,
meyve onun ödülü olacaktır. Burada kendisi ile meşgul olup kendini eğitmek için
kendini tenkit eden kişi, başkasının gözündeki çöpü değil, kendi gözündeki çöpü
görmekle meşgul olan, orada sevinç içinde nimetlerle meşgul olacaktır (Bayraklı, 2001,
XVI:71).
Bu ve Gâşiye suresinin dokuzuncu ve onuncu âyetlerden hareketle cennette
insanların meşguliyet içerisinde olacaklarını ve orada boş boş yatmayacakları sonucunu
da çıkartabiliriz.
لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ‏ فِي جَن َّةٍ‏ عَالِيَةٍ‏
"Onlar ve eşleri gölgeler altında koltuklara yaslanacaklardır" (Ğaşiye 88/9-10).
Bu eşler kimdir? Kişilerin bu dünyadaki eşleridir. Hanımlar için kocaları;
kocalar için de hanımlarıdır. Bu açıklamanın ardından şu soruyu sorabiliriz: Biz, bu
dünyada "kişi ölünce nikâhının bozulduğu"nu biliyoruz. Peki acaba "eş" kavramı
âhirete nasıl oluyor? Dünyada eşlerden biri ölünce dünyevî nikâh bozuluyor ve o eş
başkası ile evlenebilir. Ama evlenmiyorsa, ölen eşi ile olan nikâhı âhirete kadar
uzanıyor. Burada birbirlerini kırmadan ve üzmeden mutlu bir hayat süren eşler öteki
âlemdeki cennette de karşılıklı olarak koltuklara oturup yaslanacaklardır. Dünyadaki,
mutlu eşi ile hayatının karşılığı olarak orada bu şekilde ödüllendirilecektir (Bayraklı,
2001, XXI:72).
Bu âyette geçen zılâl, "gölgeler altında" ifadesine "mutluluk" manasını vermek
mümkündür. O zaman edadına "altında" değil de, "içinde" manasını vermek daha doğru
olacaktır. "Gölge" anlamına gelen zil kelimesinin çoğulu olan "mutluluk, saadet"
133