kur'ân'da cennet kavramı - gariban tavuk

oş ve yararsız şeylerden yüz çevirenler, zekatını verenler, iffetlerini koruyanlar,
emanetlerine ve ahidlerine riayet edenler, namazlarını muhafaza edenler Firdevs
cennetine varis olan insanların özellikleridir. İkinci âyetin sonunda ve birinci âyetin
peşinden gelen âyette yer alan “orada ebedî kalacaklardır” ifadesinden yola çıkarak her
iki âyette geçen Firdevs kelimelerinin âhiret cennetini ifade ettiğini söylemek
mümkündür. Aynı zamanda bu kelime cennetin tamamını ifade eden bir isim
olabileceği gibi onun bir çeşidi, ortası, en yüksek ve en değerli bir bölümünün adı da
olabilir.
“İçinde her türlü ağacın, özellikle de üzüm bağlarının bulunduğu büyük bahçe”
anlamına gelen Firdevs kelimesinin aslen Arapça olduğunu iddia eden dilciler olduğu
gibi Arapçaya Rumca’dan veya Farsça’daki Pairi-daeza kelimesinden geçmiş
olabileceğini savunanlar da vardır. Firdevs’in, cennetin tamamını ifade eden bir isim
olduğuna dair görüşler mevcut ise de onun cennetin ortası, en yüksek ve en değerli yeri
olduğu görüşü sahih hadislerle desteklendiğinden tercih edilen görüş olmuştur. Bu
hadislerde Hz. Peygamber, Firdevs’in, Cennetin ortası ve en üstün derecesi olduğunu
söylemekte ve müminlere Allah’tan onu istemelerini tavsiye etmektedir.
On birinci âyetteki vâris olma ise, âhiretle alakalı ve bunun Firdevs denen
cennet olacağı zaten anlaşılmaktadır. Firdevs kelimesi, Râzî’nin naklettiğine göre
Habeşce de “cennet” anlamına gelmektedir (Bayraklı, 2001, XIII;193).
Mücâhid, Firdevs kelimesinin Rumca’da “bahçe” anlamına geldiğini; Ferrâ da,
onun Arapça’da “cennette bir bahçe” anlamında bir kelime olduğunu söylemektedir.
Buhârî’nin, Cihâd beş’te naklettiği hadise göre, Hz. Peygamber Firdevs cennetinin en
üstün cennet olduğunu söylemiştir (Bayraklı, 2001, XIII:65).
Âyette geçen nüzülâ kelimesi, “makam, konak, ağırlanma yeri” anlamına
gelmektedir. Bu insanların ağırlanma yeri Firdevs cennetleri olacaktır. Demek ki
insanların gerçek imân ve iyi amelleri mahşerde cennete dönüşmektedir. İnsan
cennetini bu dünyadan öteki dünyaya götürmektedir. Cennet de imân ve amellerle
oluşturulmaktadır (Bayraklı, 2001, XIII:65).
“Uzun süreli kalacaklardır. Oradan hiç ayrılmak istemezler.”
69