Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dramatyzm rozdzielenia grobów ojca i syna, pomimo odprawienia<br />
pogrzebu w tej samej miejscowoœci.<br />
Groby arian budzi³y emocje ju¿ u wspó³czesnych. Powszechnie<br />
zarzucano braciom polskim obojêtnoœæ wobec pogrzebów i grobów.<br />
Jerzy Weigel w dziele De confusionibus et scandalis excutatis in<br />
hac Ecclesia Vilnensi opublikowanym w polskim przek³adzie Herbesta<br />
w 1577 r. pisa³: „[...] o groby nie dbaj¹; z ma³¿eñstwa, z pogrzebów;<br />
z wszystkich rzeczy œwiêtych wielkie id¹ zgorszenia i wzgarda<br />
religiej” 25 . Odmienne od przyjêtej przede wszystkim w Koœciele<br />
katolickim ceremonialnoœci sprawowanie pochówków budzi³o niechêæ.<br />
Jak podaje Aleksander Brückner, w 1611 r. Piotr Iwanowicz<br />
Peresiecki oblatowa³ w grodzie ¿ytomirskim swój testament, ka¿¹c<br />
siê pochowaæ „w sadku na folwarku”. W 1648 r. Tobiasz Iwanicki<br />
i Jakub Lubieniecki zostali oskar¿eni m.in. o to, ¿e pochowali ¿onê<br />
Jakuba w ogrodzie w Iwaniczach 26 . Manifestacyjne odciêcie siê<br />
arian od pogrzebowej pompy i g³osz¹cych chwa³ê zmar³ego wspania³ych<br />
nagrobków wi¹za³o siê z ich odmiennym podejœciem do<br />
chrzeœcijañskiej eschatologii. Ze szczególnym oburzeniem przyjmowano<br />
unitariañsk¹ naukê o duszy. Krzysztof Stegman pisa³:<br />
S¹dowi nikt nie mo¿e zaprzeczyæ, kto da³ wiarê Pismu œw.<br />
Nowego Testamentu. Istnieniu dusz po œmierci zaœ mo¿e zaprzeczyæ<br />
ka¿dy i twierdziæ, ¿e w dniu s¹du Bóg nasz da nam<br />
nowe dusze w nowych cia³ach. Nale¿y wiêc stwierdziæ, ¿e<br />
teza o istnieniu dusz po œmierci oparta jest na zbyt zawodnym<br />
fundamencie 27 .<br />
25<br />
Cyt za: A. Brückner: Ró¿nowiercy polscy. Szkice obyczajowe i literackie.<br />
Warszawa 1962, s. 140.<br />
26<br />
Por. np. [5 II] 1639. Testament Jana Siekierzyñskiego: „Cia³o moje œmiertelne<br />
po mej œmierci aby by³o ziemi uczciwie, bez wszelakich obrzêdów oddane<br />
i wed³ug obyczaju nabo¿eñstwa zborów Chrystiañskich pogrzebione,<br />
proszê”. Cyt za: Z. Pietrzyk: Wypisy Stanis³awa Kota do dziejów Rakowa.<br />
„Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1987, T. 32, s. 197.<br />
27<br />
K. Stegmann: Metafizyka oczyszczona.W: Myœl ariañska w Polsce XVII<br />
wieku. Antologia tekstów. Wybór, oprac. i wstêp Z. Ogonowski. Wroc³aw 1991,<br />
s. 542.<br />
21