Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ossoliñski i Sarbiewski –<br />
z praktyki imitacji<br />
Ka¿da mowa, która zostaje utrwalona w formie pisanej, nie<br />
tylko raz na zawsze porzuca obszar ¿ywego s³owa, z którym<br />
genetycznie jest zwi¹zana, ale wchodzi w tym momencie w kr¹g<br />
zupe³nie innych oddzia³ywañ. Oracja, ze swej istoty zawsze okolicznoœciowa,<br />
mimo przechowywania pamiêci o tym pierwotnym<br />
zwi¹zku, staje siê tekstem, którego dalszymi losami zaczynaj¹ rz¹dziæ<br />
nowe prawa. O jej utrwalaniu decyduj¹ ju¿ nie tylko okolicznoœci,<br />
ich wa¿noœæ w sensie spo³ecznym czy tylko prywatnym, b¹dŸ<br />
ich niezwyk³oœæ, ale walory samej mowy. Tekst oracji kr¹¿¹cy<br />
w kolejnych odpisach mo¿e byæ równie¿ traktowany jako przyk³ad,<br />
wzór doskona³ej wymowy. Otwiera siê wtedy w³aœciwie nieograniczona<br />
czasem czy przestrzeni¹ mo¿liwoœæ dialogu ró¿nych<br />
tekstów.<br />
Podstawow¹ wskazówk¹ traktowania danej mowy jako wzorca<br />
jest czêstotliwoœæ wystêpowania jej odpisów w rêkopisach. Za szczególnie<br />
wa¿ne potwierdzenie takiego funkcjonowania tekstu mo¿-<br />
na te¿ uznaæ w³¹czenie oracji do drukowanych antologii i wykorzystywanie<br />
w szkolnych wyk³adach retoryki. Mowa Jerzego<br />
Ossoliñskiego wyg³oszona w 1630 r. (prawdopodobnie 23 V) na pogrzebie<br />
biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego do tego rodzaju<br />
przyk³adów nale¿y. W rêkopisach mo¿na wskazaæ co naj-<br />
46