Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
Pokaż treÅÄ!
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
matem dyskusji sejmowych za panowania W³adys³awa IV. Co<br />
prawda, Andrzej Moskorzowski nigdy nie zosta³ pos³em swej ziemi,<br />
ale wzi¹³ udzia³ w elekcji W³adys³awa IV 55 . Na niej to wyg³osi³<br />
mowê, w której upomina³ siê o respektowanie postanowieñ konfederacji<br />
warszawskiej, ostrzegaj¹c przed wykluczeniem arian jako<br />
niebezpiecznym precedensem, który w przysz³oœci zagrozi wszystkim<br />
ró¿nowiercom. Na tej samej elekcji szczególn¹ aktywnoœæ po<br />
stronie katolickiej wykazywa³ Jerzy Ossoliñski. Wtedy to u¿y³ przeciw<br />
argumentacji dysydentów s³ynnego powiedzenia, ¿e „religia<br />
katolicka jest pani¹ w swoim domu” w Rzeczypospolitej, wiêc musz¹<br />
siê oni zadowoliæ tylko tym, na co im z ³aski pozwolono 56 . Ossoliñski<br />
ju¿ jako podkanclerzy koronny odegra³ równie¿ istotn¹ rolê<br />
w wytoczeniu Jakubowi Sienieñskiemu, w³aœcicielowi Rakowa, sumarycznego<br />
procesu sejmowego. Moskorzowski, broni¹c zasad praworz¹dnoœci,<br />
wyst¹pi³ przeciw polityce podkanclerzego na sejmiku<br />
w Opatowie 25 VIII 1639 r. Jednak chyba ju¿ nigdy nie dosz³o<br />
do polemiki twarz¹ w twarz i to w miejscu tak niezwyk³ym,<br />
jak miejsce ostatniego spoczynku Stanis³awa Cikowskiego. W miejscu,<br />
które ka¿e myœleæ o istnieniu jeszcze jednego, nieznanego dot¹d<br />
obszaru polemiki wyznaniowej.<br />
Obydwaj bohaterowie tego wydarzenia byli w swoich czasach<br />
cenionymi mówcami. £atwo jednak zauwa¿yæ, jak ró¿ne okaza³y<br />
siê losy ich oratorskiej spuœcizny. Ju¿ za ¿ycia Jerzego Ossoliñskiego<br />
ukaza³y siê drukiem jego ³aciñskie mowy poselskie, najpierw<br />
w osobnych, okolicznoœciowych wydaniach, a nastêpnie w zbiorowej<br />
gdañskiej edycji Georga Förstera w latach 1647 i 1648. Polskie<br />
mowy trafi³y do antologii oratorskich Jana Pisarskiego, Jakuba<br />
Boczy³owica i wreszcie Jana Ostrowskiego-Daneykowicza. W ¿ad-<br />
55<br />
W. Urban: Moskorzowski Andrzej Chrystian. W: Polski s³ownik biograficzny.<br />
T. 22. Wroc³aw 1977, s. 45. Tu pierwsza wzmianka o polemice na pogrzebie<br />
S. Cikowskiego.<br />
56<br />
A.S. Radziwi³³: Pamiêtnik o dziejach w Polszcze. Prze³. i oprac.<br />
A. Przyboœ i R. ¯elewski. T. 1. Warszawa 1980, s. 156: „[...] religia wasza<br />
przychodniem jest, która niedawno z cudzych krajów przywêdrowa³a, katolicka<br />
zaœ wiara by³a i jest jako pani a gospodyni w domu swoim”.<br />
44
Change language