Pokaż treść!

zostaje zdominowane przez pochwa³ê Chrystusa jako idealnego
oblubieñca. Koñcow¹, ceremonialn¹ formu³ê oddania panny ma³-
¿onkowi zastêpuje ofiarowanie jej Bogu, po³¹czone z pochwa³¹
cz³onkiñ zakonnego zgromadzenia. Autentyczna oracja zosta³a wiêc
w druku swoiœcie sfunkcjonalizowana, sta³a siê nie tylko tekstem
utrwalaj¹cym okolicznoœæ, ale tak¿e wprowadzaj¹cym w lekturê.
Rozwa¿ania wype³niaj¹ce dzie³o mog³y zostaæ teraz odczytane jako
rozwiniêcie ojcowskich pouczeñ towarzysz¹cych ceremonii.
Zapisane w rêkopisie 376 mowy Sarbiewskiego, inaczej ni¿ np.
prywatne zapisy Andrzeja Maksymiliana Fredry, mo¿na traktowaæ
jako czystopis. Tekst nie nosi œladów skreœleñ czy poprawek, podany
jest doœæ trudno czytelnym, ale w miarê starannym pismem.
W jednym tylko wypadku, na s. 557–559, znajduje siê mowa na
pogrzebie Stanis³awa Koniecpolskiego zapisana innym charakterem,
ale jej tekst zosta³ przekreœlony, a po nim autor umieœci³ notatkê:
„Vitioses, przepisaæ muszê, sam pracowaæ”, poœwiadczaj¹c j¹
podpisem. Na kolejnych kartach konsekwentnie przepisa³ tekst tej
mowy. Jest to na pewno dowód troski pisarza o starannoœæ opracowania
ksiêgi. Kolejnym œladem powa¿nego traktowania pisarskich
zatrudnieñ jest jego uwaga na s. 529, bêd¹ca komentarzem
do zapisanego powy¿ej tekstu przywileju: „[...] a to ja bêd¹c czasem,
ale rzadko, in otio nie da³em piórku pró¿nowaæ, a¿ i sam, gdyby
przysz³o do rzeczy, si³ê bym st¹d wyrzuci³, scriptum 1645 in
Octobre”. Sarbiewski dba³ równie¿ o wczeœniejsze przygotowanie
materii oratorskiej, notowa³ „koncepciki” do mów pogrzebowych
(s. 526–527 i s. 527–528), by móc odpowiednio sprostaæ wyzwaniom
kolejnych okolicznoœci, które wymaga³yby od niego publicznego
przemawiania.
Mowy Sarbiewskiego zgrupowane s¹ w manuskrypcie w dwóch
miejscach, co zapowiadaj¹ osobne tytu³y. Na s. 515: Mowy rozne
Pana Stanis³awa Sarbiewskiego, starosty grabowieckiego i na
s. 649: Tu siê poczynaj¹ mowy Pana Stanis³awa z Sarbiewa Sarbiewskiego,
starosty grabowieckiego, tak¿e i listy jego i inne zabawy.
Jednak ta druga zapowiedŸ zrealizowana jest tylko na kilku
kartach. Prócz pozbawionych œciœlejszych okreœleñ mów politycznych
(Przemowa obieraj¹c deputata i Mowa do komisarzów) zna-
52