aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

'n Hemude beIangsteIling in die tagtigerjare na die niestandaarddialekte van Afrikaans is
gekenmerk deur studies wat deur verskeie taalkundiges ondemeem is, soos Kaapse Afrikaans
(Klopper 1983, Kotze 1983), Afrikaans van die Kharkams (Links 1983), As.pekte van
Suidwes-Afrikaans met spesiale verwvsins; na die Afrikaans van die Van der Merwes (Du
Plessis 1987a) en Die Afrikaans van die Riemvasmakers (Fourie 1986).
Die dialekstudies het erkenning verleen aan die rol van die niestandaardvariereite van
Afrikaans wat, soos in die geval van Griekwa-Afrikaans, die reste dra van 'n ouer kultuur,
beide Nederlands en Khoens; die mate waarin hierdie varieteite van die koine verskil
regverdig daarom objektiewe beskrywing. Du Plessis (1987b:105) wys daarop dat die
. Oranjerivier-varieteit die vroegste vorm van Afrikaans is wat die noordwestelike gebiede van
die land ingedra is. Volgens Van Rensburg (in Botha e.a. 1989:454) het hierdie sprekers
hulle moedertaal prysgegee ten gunste van '''n kenmerkende intenaalvorm van Afrikaans
waarvan die bekendste subvarieteit sekerlik Griekwa-Afrikaans is".
Volgens die Van Rensburg-verslag is Griekwa-Afrikaans aan die kwyn, en is die nut van 'n
studie van hierdie varieteit (1984:666) daarin te vinde dat "Afrikaans baie (kan) leer by die
naderende dood van een van sy niestandaardvorrne. Dieselfde faktore wat eens die
voortbestaan van Griekwa-Afrikaans bedreig het, bedreig tans die van standaard-Afrikaans,
Die belangrikste hiervan is die isolasie (vera! op ekonomiese terrein) en die vennindering van
sprekers".
Hierdie siening, naamlik dat Standaardafrikaans aan die kwyn is en dat Griekwa-Afrikaans in
'n patologiese toe stand verkeer, was oenskynlik 'n belangrike motivering vir die projek oor
Griekwa-Afrikaans. Die voorgenoemde motiverings op sigself word nie as relevant beskou
vir hierdie ondersoek na Griekwa-Afrikaans nie, maar wei die feit dat Griekwa-Afrikaans een
van die varieteire van Afrikaans is. Verder is dit ook so dar indien die siening dat
Standaardafrikaans bedreig word, geldig is, dit beteken dat hy sy hoere funksies sal inboet
sonder dat die koine of omgangstaal noodwendig in die gedrang sal kom. Sonder die
volgehoue standaardiseringvan Afrikaans sal die leksikon op die lange duur emstig aangetas
word.
(L.T.) Du Plessis (Van Rensburg 1984:407) onderskryf hierdie siening, naarnlik dat die
uitsterf van Standaardafrikaans gekwalifiseer moet word want "dit is die standaardvorm van
2