aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ten e<strong>in</strong>de te bepaal of sekere gebruikspatrone, soos <strong>die</strong> hierbo, beperk is tot spesifieke<br />
gemeenskappe en of dit verspreid onder al <strong>die</strong> Griekwas voorkom, word <strong>die</strong> volgende vier<br />
parrone bespreek wat deur Du Plessis (<strong>in</strong> Van Rensburg 1984) as tiperend <strong>van</strong> Griekwa<br />
Afrikaans beskou word:<br />
• <strong>die</strong> gebruik <strong>van</strong> vokatiewe<br />
• <strong>die</strong> gebruik <strong>van</strong> vokatiewe en aanspreekvorme (p. 111-118)<br />
• <strong>die</strong> gebruik <strong>van</strong> besitIike konstruksies (p. 106)<br />
• <strong>die</strong> aanduid<strong>in</strong>g <strong>van</strong> voornaamwoordelike geslagsonderskeid (p. 105).<br />
(1) Die gebruik <strong>van</strong> vokatiewe <strong>in</strong> Griekwa-Afrikaans<br />
Die feit dat <strong>die</strong> aanspreekvorm <strong>van</strong> <strong>die</strong> onderhoudvoerder <strong>die</strong> vokatief <strong>van</strong> <strong>die</strong> segsman<br />
bepaal, en verder dat faktore soos <strong>die</strong> aangesprokene se sosiale status b<strong>in</strong>ne sy eie<br />
gemeenskap, <strong>die</strong> gespreksonderwerp en <strong>die</strong> s<strong>in</strong>taktiese omgew<strong>in</strong>g waarb<strong>in</strong>ne <strong>die</strong> vokatief<br />
voorkom, 'n rol speel by <strong>die</strong> keuse <strong>van</strong> 'n vokatief (Van Rensburg 1984:115), is reeds <strong>in</strong><br />
afdel<strong>in</strong>g 3.1 bespreek. In <strong>die</strong>selfde besprek<strong>in</strong>g is verwys na <strong>die</strong> frekwensie-<strong>in</strong>deks <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
vokatief Baas en enkele verwante vorme wat deur <strong>die</strong> navorsers opgestel is, met persone uit<br />
Campbell, Douglas, Prieska en Kokstad as respondente.<br />
Die resultate <strong>van</strong> hier<strong>die</strong> ontled<strong>in</strong>g is <strong>in</strong>siggewend omdat dit bydra tot <strong>die</strong> uitgangspunt dar<br />
Kokstad as aparte spraakgemeenskap beoordeel behoort te word: <strong>in</strong> 'n gesprek <strong>van</strong> ongeveer<br />
4200 woorde gebruik <strong>die</strong> respondent uit Douglas <strong>die</strong> woord Baas 147 keer, en <strong>die</strong> een <strong>in</strong><br />
Kokstad dit slegs 'n halwe keer - Ba... (hy korrigeer homself onmiddellik (Van Rensburg<br />
1984:115». Van <strong>die</strong> vier respondente gebruik slegs twee <strong>die</strong> vokatief Meneer - <strong>die</strong> een uit<br />
Kokstad 3 keer en <strong>die</strong> een uit Prieska 20 keer. Die respondente uit Philippolis gebruik slegs<br />
<strong>die</strong> vokatief Baas, Kle<strong>in</strong>baas of Kle'mies.<br />
Op grond <strong>van</strong> hier<strong>die</strong> gebruikspatrone word daar dus 'n onderskeid gemaak tussen <strong>die</strong><br />
sprekers uit Kokstad en omgew<strong>in</strong>g, <strong>die</strong>gene uit Philippolis en omgew<strong>in</strong>g en <strong>die</strong> uit Campbell<br />
en omgew<strong>in</strong>g.<br />
(2) Die gebruik <strong>van</strong> vokatiewe en aanspreekvorme <strong>in</strong> Griekwa-Afrikaans<br />
Ook by <strong>die</strong> voorkoms <strong>van</strong> vokatiewe plus aanspreekvorme is verskilIe tussen <strong>die</strong> groepe<br />
gev<strong>in</strong>d. 'n Onderskeid word gemaak russen farniliere en beleefde aanspreekvorme. In hier<strong>die</strong><br />
verband wys Du Plessis (Van Rensburg 1984:112) op <strong>die</strong> sosiale afstand wat tussen blanke en<br />
30
Change language