03.05.2013 Views

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Die betreklike voornaamwoorde war, waarvoor, (vir) wie, daarvoor, en vir dit vorm 'n<br />

oorgang na <strong>die</strong> kategorie voegwoorde, aangesien betreklike voornaamwoorde soos<br />

voegwoorde (bv. dat, omdat) aandui dat 'n bys<strong>in</strong> saam met 'n hoofs<strong>in</strong> gebruik word; <strong>die</strong><br />

voornaamwoorde verwys anafories na <strong>die</strong> naamwoorde en verrig dus 'n voegwoordelike<br />

funksie.<br />

Die volgende voorbeelde kom <strong>in</strong> <strong>die</strong> Griekwa-Afrikaanse tekste voor:<br />

<strong>die</strong> baas war hier saam met my werk...hy behoort ook aan daai kerk (A3 23)<br />

..dis nou aI werk war ek doen, enne <strong>die</strong> baas het my nou daarvoor hier (A5 32)<br />

In <strong>die</strong> tekste word <strong>die</strong> betreklike voomaamwoord war grotendeels gebruik as betreklike<br />

konstruksie met 'n naarnwoordstuk as antesedent en 'n beperkende bys<strong>in</strong> (40 uit 60) :<br />

..<strong>die</strong> wasgoed war daar hang (A2 17)<br />

..my kj<strong>in</strong>ners, war hier agtergebly het (A6 4 I7:68)<br />

Wie as betreklike woord vir menslike antesedente saam met se word nerens aangetref nie:<br />

<strong>die</strong> ene war <strong>die</strong> ham soe gawees het (A2 16)<br />

(teenoor: <strong>die</strong> ene wiese hand so gewees het)<br />

Die betreklike woord wat verwys na rnenslike rowel as nie-menslike referente :<br />

Adam Kok, war op 'n stadium gestaan het (A 1 6)<br />

<strong>die</strong> hoIlieday war<strong>die</strong> baas nou see toe gaan (AS 33)<br />

<strong>die</strong> "wier" warhuIIe my naam op geteken het (A6 416:23)<br />

<strong>die</strong> kokery warek doen (C462:48)<br />

Die betreklike woord wat word <strong>in</strong> <strong>die</strong> ko<strong>in</strong>e dikwels as tydsverwys<strong>in</strong>gsadjunk <strong>in</strong> <strong>die</strong> plek <strong>van</strong><br />

toe gebruik. In <strong>die</strong> ontlede tekste is gev<strong>in</strong>d dat toe deurgaans met wat ver<strong>van</strong>g word:<br />

<strong>die</strong> dag war ek hier kom (A2 17)<br />

dis eers war ek getrou het (A2 19)<br />

..was <strong>in</strong> n<strong>in</strong>eteen veertag gewees.. war ek hom gemaak het (A6 416:25)<br />

In <strong>die</strong> ko<strong>in</strong>e funksioneer <strong>die</strong> onbepaalde voornaamwoorde iemand, al, dit, iets, almal,<br />

enigiets, niks, <strong>die</strong>tgene) onder andere as antesedente. In <strong>die</strong> ontlede tekste is gev<strong>in</strong>d dat<br />

iemand en niemand dikwels met eenofnie een ver<strong>van</strong>g word:<br />

71

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!