03.05.2013 Views

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

waffer tyd (PV )<br />

Die geniliefsvonn as voorbepal<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>die</strong> substantiefsruk<br />

Die besil1ike voorilaamwoord as voorbepal<strong>in</strong>g <strong>in</strong> <strong>die</strong> subslantiefstuk<br />

Die genitiefsvonn word op rwee rnaniere gebruik: as besitlike voomaamwoord plus<br />

substantief, of as tydsuitdrukk<strong>in</strong>g/ naamwoordslUk + se + substantief (Ponelis 1979:128). As<br />

besirlike voomaamwoord plus substantief hou <strong>die</strong> genitiefsvonn verband met verwys<strong>in</strong>gs na<br />

besit, assosiasie of verwantskap, waar<strong>van</strong> <strong>die</strong> grondwaarde 'n betrekk<strong>in</strong>g tussen referente<br />

voorstel (bv. ek + rna = my rna). In <strong>die</strong> volgende voorbeelde uit <strong>die</strong> ontlede tekste is <strong>die</strong><br />

referente konkreel:<br />

myrna<br />

myvrou<br />

mymaterse<br />

synaam<br />

hoar liggaam (AW)<br />

en absrrak:<br />

onse moederstaal<br />

onse gedagte<br />

onse men<strong>in</strong>g (AW)<br />

Eksosentriese herhal<strong>in</strong>gskonstruksies het ook voorgekom, waar elke herhal<strong>in</strong>g 'n uitbreid<strong>in</strong>g<br />

op <strong>die</strong> vorige naamwoordstuk is:<br />

(Ie Aeur)...hy's vir sy bloed, hy's vir sy geslag, hy's vir sy oumense<br />

(AW 867)<br />

Volgens Ponelis (1979:83) is dit <strong>die</strong> nie-onderwerpvorm <strong>van</strong> <strong>die</strong> attributiewe persoonlike<br />

voomaamwoord war as <strong>die</strong> voorbepalende besitlike voornaamwoord gebruik word, soos <strong>in</strong>jy<br />

besit > jou besitt<strong>in</strong>g, of jy reageer > jou reaksie sodat <strong>die</strong> semantiese relasies <strong>van</strong> besit,<br />

verwantskap ofassosiasie aangedui word.<br />

In <strong>die</strong> voIgende voorbeeld word 'n ander semantiese relasie uitgedruk, naarnlik 'n<br />

gevoelswaarde. Die segsman verwys na haarself as k<strong>in</strong>d synde voor op <strong>die</strong> wa <strong>in</strong> grootmense<br />

120

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!