aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

gestel, en daaropvolgende verwysings geskied deur middel van 'n aanwysende
voornaamwoord en 'n bepaalde Iidwoord:
hierie is 'n riem...daarie riem wat so gespan is...die riem...agter die borne (JR)
Die onbepaalde lidwoord word sorns by bekendsteIIing van die referent weggelaat :
ons het (-) velbroek gedra...die velbroek...daai velbroek
Die weglating van die onbepaalde Iidwoord
Soos in die koine word die onbepaalde lidwoord in nie-generiese substantiefstukke as deel
van die voorbepaling weggelaat, byvoorbeeld voor adjektiewe:
moes ons water net so (-) groot dram vol dra.ek het mos (-) klomp tjelt gekry
(PV 822)
Die aanwysende (voornaam)woord as voorbepaling in die substantiefstuk
Die aanwysende (voomaam)woorde hierdie en daardie (sien die bespreking in die afdeling
oar die Naamstuk), asook die emfatiese die word dikwels soos 'n bepaalde lidwoord gebruik
om na 'n spesifieke referent te verwys. In een teksgedeelte het die 35 keer voorgekom, daai
en hierie 15 keer en die emfatiese die 6 keer (p. 923-928). Die aanwysende woord sou in
sulke gevaIIe eerder as 'n bepaalde Iidwoord beskou kan word omdat dit nie in die plek van 'n
naamwoord staan, of as 'n "voorlopige" naamwoord optree nie. Verder kan die bepaalde
lidwoord en daardie (daai) afwisselend dieselfde soonnaamwoord voorbepaal, sonder om
enige aanduiding te gee van 'n semantiese onderskeid ten opsigte van verskil in fisiese afstand
of van gevoelswaarde. Hierdie gebruike van die aanwysende voornaamwoorde kom ooreen
met die koine:
dit is innie jeis..in daai boek in...
ek moes maar weer die Sondag die boek gaan haaI en loop kyk (SJM 927)
toe ons met die babetjie terug (kom)....daai babetjie moe jille gaan registreer..
(SJM 924)
Anders as die geval by name, het hierdie en daardie as aanwysende woorde by
substantiefstukke dikwels voorgekom. Ook hier, soos by name, druk dit nie noodwendig
verwyderdheid of nabyheid uit nie, maar hou eerder verband met "die wereld waarmee die
106