aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Uitdrukk<strong>in</strong>gs met 'n Nederlandse oorsprong, soos "hygend hen" word <strong>in</strong> <strong>die</strong> ko<strong>in</strong>e affekties<br />
gebruik, In <strong>die</strong> ontlede tekste het baie m<strong>in</strong> sulke vonne voorgekom, waar dit nie vir<br />
spesiale affek gemarkeer is nie, maar deel <strong>van</strong> <strong>die</strong> segsman se spreektaaI is.<br />
Volgens <strong>die</strong> WAT (Schoonees 1961) word na iemand <strong>van</strong> Europese afkoms, ofna 'n blanke,<br />
deur vera! Kleurl<strong>in</strong>ge (as 'n ouer vonn <strong>van</strong> taalgebruik ) verwys as o.a, 'n Duitsman, 'n<br />
verouderde vonn <strong>van</strong> Nederlands, asook Duisman of Diesman, war <strong>van</strong> eersgenoemde<br />
afgelei is. In vroee Afrikaans is <strong>die</strong> vorm Duister <strong>in</strong> plaas <strong>van</strong> Duitser ook gebruik, 'n<br />
vervonn<strong>in</strong>g wat deur metasesis ontstaan het. Die Griekwa segspersoon gebruik <strong>die</strong><br />
volgende vorm:<br />
<strong>die</strong> duusman (LN)<br />
Daar is reeds verwys na <strong>die</strong> bekende Afrikaanse vonne <strong>van</strong> <strong>die</strong> volgende uitdrukk<strong>in</strong>g,<br />
naamlik op dees aarde, op <strong>die</strong> aarde en op de aarde. Die volgende verouderde<br />
gebruiksvorm is slegs een keer aangetref:<br />
op der aarde!<br />
Die volgende is verouderde vonne wat soortgelyk is aan <strong>die</strong> Engelse these, Duitse <strong>die</strong>se en<br />
Nederlandse dese:<br />
<strong>die</strong>tse goed (PV)<br />
opdesedag<br />
Vol gens <strong>die</strong> WAT (Schoonees 1961) is gal<strong>die</strong> verlede tyd <strong>van</strong> <strong>die</strong> Nederlandse geven. In<br />
Afrikaans word gaaf, benewens as attributiewe adjektief, ook <strong>in</strong> <strong>die</strong> digterlike s<strong>in</strong> gebruik,<br />
met <strong>die</strong> betekenis gawe, soos <strong>in</strong> Skone gaaf <strong>van</strong> God gegewe. In <strong>die</strong> teks word gal<br />
waarskynlik na aanleid<strong>in</strong>g <strong>van</strong> laasgenoemde gebruik, naamlik sy gal- dit war hy gee. Die<br />
oorsprong <strong>van</strong> <strong>die</strong> vonn engafis nie duidelik nie, maar word deur <strong>die</strong> spreker <strong>in</strong> plegstatige<br />
verwys<strong>in</strong>gs gebruik:<br />
dankie vor aI sy gal<br />
dankie vir <strong>die</strong> engaf (PV)<br />
'n Anderrespondent gebruik <strong>die</strong> vorm soos dit aIgemeen <strong>in</strong> <strong>die</strong> ko<strong>in</strong>e gebruik word:<br />
142