aspekte van die naamwoordkonstruksie in griekwa-afrikaans

Indien die spreker na 'n unieke saak verwys, dit wil se 'n saak wat na sy mening enig is van sy
soon. markeer hy die eerste naamwoordstuk wat deikties na die saak verwys deur middel van
'n bepaalde Iidwoord, soos in:
die son skyn bedags
Verwysing, bepaaldheid en onbepaaldheid speel 'n belangrike rol by die indeling en
beskrywing van naamwoorde, en derhalwe word hierdie aspekte in groter diepte bespreek in
die hoofstukke wat handel oor die voomaamwoordelike steisel en die naarnwoordkonstruksie
in Griekwa-Afrikaans,
(3) Vokatiewe
Die term vokatief, of aanspreekvorm, verwys na naamwoordstukke wat nie-verwysend
gebruik word orndat die aangesprokene uit die situasie bekend is (ponelis 1979:19). 'n
Vokatief kan gebruik word om die aangesprokene se aandag te trek, soos in:
Pierman, sit hier
'n Vokatief kan ook 'n verhouding tussen gespreksgenote deur middel van faktore soos grade
van formaliteit struktureer, soos in:
Meneer, u kan hier sit. of
Jong,jy moet hier sit
Voomaamwoordelike aanspreekvorme (jy en u) word nie gewoonlik as vokatiewe gebruik nie
(behalwe soos in haai jy!). Dit gee egter 'n aanduiding van sosiale afstand as familiae en
beleefde aanspreekvorme.
In die opnames is dit die blanke onderhoudvoerder se aanspreekvorm wat die sosiale afstand
bepaal, en in hierdie verband word verwys na Du Plessis (in Van Rensburg 1984:113) se
ontleding van 'n Laboviaanse frekwensie-indeks van die voorkomsfrekwensie van
standaardvokatiewe (die woord Baas en enkele verwante vorme) in Griekwa-Afrikaans. Die
ontleding het aan die Iig gebring dat die aanspreekvorm van die onderhoudvoerder die
vokatief van die informant bepaal, en dat die gespreksonderwerp en die sintaktiese omgewing
waarbinne die vokatief voorkom, ook 'n rol speeL Die sosiale afstand tussen spreker en
hoorder kan dus 'n invloed he op die spontaanheid van antwoorde.
20