HERMENEUS jrg 56-1984 nummer 2 - Tresoar

NOTEN
Toen de bewoners van Ithaca zijn (Agathocles’) zeelui beschuldigden dat zij,
op het eiland geland, enkele stukken vee hadden geroofd zei hij: ‘Jullie
koning kwam naar ons (de Cyclopen werden later op Sicilië gelocaliseerd) en
na niet alleen onze kudden geroofd te hebben, maar ook de herder te hebben
blindge maakt, ging hij heen!’
1. Vgl. G. Lewis (ed.), The Book of Dede Korkut (Penguin 1974) 140-150. De tijd van oorsprong van de
individuele verhalen is helaas niet vast te stellen.
2. De beste bibliografie is W. Burkert, Structure and History in Greek Mythology and Ritual (Berkeley etc.
1979) 156 noot 13; vgl. ook nog H. P. Naumann, Das Polyphem-Abenteuer in den altnordischen
Sagalheratur, Schweiz. Archiv f. Volksk. 75 f1979) 173-189.
3. G. Bologna (ed.), Liber monstrorum de diversis generibus (Milaan 1977) 46.
4. Belangrijke studies in dit verband zijn D. Fehling, Amor und Psyche (Wiesbaden 1977) 89-97; D. -R.
Moser, Die Homerische Frage und das Problem der mündlichen Überlieferung aus volkskundlicher Sicht,
Fabula 20 (1979) 116-136.
5. Voor het contrast van Odysseus en de Cyclopen, zie C. Calame, Mythe grec et structures narratives: le
mythe des Cyclopes dans l’Odyssee, in Il mito greco (Rome 1977) 369-391; P. Vidal-Naquet, Le Chasseur
noir (Parijs 1983 2 ) 39-68. De beste studies van de Cyclopen zijn A. Brelich, Gli eroi greci (Rome 1958)
332-336; M. Detienne en J. -P. Vernant, Les ruses de l’intelligence (Parijs 19782) 75-87.
6. Vgl. Burkert (noot 1), 23 (naam Polyphemus), 30-34 (Odysseus en de Cycloop), 78-98 (Heracles en de
‘Heer der dieren’). Voor een uitgebreide bibliografie van de ‘Heer der dieren’, vgl. J. Brommer, The
Early Greek Concept of the Soul (Princeton 1983) 129. De Tiroolse overlevering citeer ik uit de mooie
studie over de ‘Heer der dieren’ in West-Europa door L. Röhrich, Sage und Märchen (Freiburg 1976)
142-195.
7. Voor sprookjes en riten, vgl. P. Saintyves, Les contes de Perrault (Parijs 1923); G. Germain, Essai sur les
origines de certains thèmes odysséens et sur la genèse de l’Odyssee (Parijs 1954) 78-86 (te fantastisch); I.
Levin (ed.), Märchen aus dem Kaukasus (Düsseldorf 1978) 26-35. ‘Heer der dieren’ en initiatie: A.
Brelich, Paides e parthenoi (Rome 1969) 36v.
8. Voor Odysseus en initiatie) zie het briljante boek van W. Burkert, Homo necans (Berlijn en New York
1972) 148-152 = idem. Homo necans. The Anthropology of Ancient Greek Sacrificial Ritual and Myth
(Berkeley etc. 1983) 130-134; vgl. ook J. Bremmer, Heroes, Rituals and the Trojan War, Studi Storici-
Religiosi 2 (1978) 5-36 (te lezen met de opmerkingen van A. Heubeck Gymnasium 89, 1982, 441v en
H. S. Versnel, Lampas 17, 1984, no. 2).
19/75