HERMENEUS jrg 56-1984 nummer 2 - Tresoar

Afb. 22. De aanbieding van de wijn. Tekening
van spiegelreliëf van Romeinse olielamp.
afgebeeld (afb. 23): Polyphemus zit
namelijk op een leeuwehuid, de kop van
het dier is rechts naast hem te herkennen.
29 Ook op terra sigillata komen we
Afb. 23. De aanbieding van de wijn. Terracotta.
Zgn. boekvorm. Laatromeins, Berlijn,
Antikenmuseum.
dergelijke voorstellingen tegen en eveneens
in de vorm van kleine marmeren of
bronzen statuetten, waarbij echter
meestal slechts één van beide figuren
bewaard is gebleven.
De verliefde Polyphemus
De verliefdheid van de onbeholpen
Cycloop op de mooie Nereïde Galatea is
36/92
een thema, dat we voor het eerst tegenkomen
in een dithyrambe van de Griekse
dichter Philoxenos van Kythera (435-
380 v.Chr.). Het thema wordt door vele
dichters overgenomen, onder wie Theocritus
(ong. 300 v.Chr.) met zijn 11e
Idylle wel het meeste succes heeft
gekend. 31
Naast de tegenstelling tussen de slimheid
van Odysseus en de domheid van
de Cycloop, zoals we dat bij Homerus
uitgewerkt vinden, gaat nu een nieuw
contrast een rol spelen: lichamelijke
schoonheid en bevalligheid tegenover
mismaaktheid en lompheid, met als
centraal motief een onmogelijke liefdesverhouding
De Hellenistische beeldende kunst
heeft dit thema gretig overgenomen.
Via reliëfs en Romeinse muurschilderingen,
waarvan de onderwerpen voor
het merendeel aan de Hellenistische
kunst zijn ontleend, kunnen we kennis
nemen van de wijze, waarop de kunstenaars
zich deze amourette hebben voorgesteld.
Soms speelt de scène zich afin
een groots kustlandschap, waarbij de
Cycloop - noodgedwongen op het vasteland
blijvend - zijn liefdeslied zingt,
Afb. 24. Eros brengt Polyphemus een brief van
Galatea. Muurschildering uit Pompeii, 1e
eeuw. Napels, Musea Nazionale.