HERMENEUS jrg 56-1984 nummer 2 - Tresoar

Op een reeks van askisten uit Volterra
uit de 3e of 2e eeuw v.Chr. vinden we
diverse scènes uit het Cyclopenverhaal
in reliëf afgebeeld. Op een hierbij in
tekening weergegeven exemplaar (afb.
13) ligt de reus languit te slapen voor de
ingang van de grot. 12 Opvallend zijn de
wilde haren en baard, maar verder lijkt
hij twee normale ogen te hebben. Vier
mannen slepen een grote paal met
vlammende punt aan. Van de gestalte
van Odysseus is slechts een klein fragment
bewaard; hij staat naast de Cycloop
en geeft aanwijzingen aan de
paaldragers.
Het Rijksmuseum van Oudheden in
Leiden bezit een grafkist uit Volterra
(afb. 14), waarop Polyphemus met een
normaal menselijk uiterlijk is afgebeeld.
13 Hij draagt laarzen en een mantel,
alleen is hij iets groter dan de
Grieken. Het reliëf laat het vertrek van
de Grieken per schip zien na de ontsnapping.
Odysseus roept de Cycloop
honende woorden toe vanaf het wegvarende
schip. Polyphemus staat op het
punt een zware steen naar het schip te
28/84
werpen en de Etruscische doodsgodin
Vanth probeert hem daarvan te weerhouden.
Op enkele andere askisten
worden meerdere scènes gecombineerd:
Afb. 13. De blindmaking van Polyphemus. Tekening van Êtruscische askist uit 3e/2e eeuw v.Chr.
Volterra, Museo Guarnacci.
Afb. 14. Odysseus daagt de Cycloop uit. Etruscische
askist uit Volterra, 3e/2e eeuic v.Chr.
Leiden, Rijksmuseum van Oudheden. Foto: Dr.
L. B. van der Meer, Leiden.