Juan Eduardo Panadero Cuartero (coord.) Aurora Lozano Montero ...

86PROGRAMACIÓNTratamento da información e competencia dixitalA ilustración desta unidade é unha parte esencial da información necesaria para a comprensión da natureza da calore a temperatura, os seus efectos, formas de propagación e de utilización: seccións, detalles ampliados, vistas defronte ou de perfil e modelos a escala esixen de destrezas de razoamento para analizar a información que proporcionanos debuxos, relacionala, sintetizala e facer deducións dos distintos niveis de complexidade.As actividades Recoñécelo? e Que falta? (páxina 212) requiren o dominio de linguaxes específicas básicas (textual,numérica, icónica, visual e gráfica) e das súas pautas de decodificación e transferencia, así como a aplicacióndos diferentes tipos de información, as súas fontes, as súas posibilidades e a súa localización, en distintas situaciónse contextos.Deseñar experimentos para comprobar os efectos da calor sobre os corpos, a natureza dos illantes térmicos ou ofuncionamento dun barco de vapor en compañía de afeccionados á física, analizar os datos proporcionados polasgráficas para coñecer os cambios de estado e coñecer o funcionamento dun motor de gasolina de catro tempos,esixe ser competente na xestión e procesado de información abundante e complexa, na resolución de problemasreais e no traballo en contornos colaborativos.A actividade Lapis e rato (páxina 208) inclúe os enderezos de determinadas páxinas web sobre os fenómenos relacionadoscoa calor e a temperatura e os sitios onde se pode descargar información sobre o funcionamento do motorde combustión interna e externa. Esta actividade está dirixida ao desenvolvemento da competencia dixital, estimulandoo manexo de estratexias para identificar e resolver problemas de hardware e de software e aproveitar e analizarcriticamente a información proporcionada.Competencia social e cidadáA actividade Lazos co medio (páxina 207) pretende reflexionar sobre a importancia da máquina de vapor como elementodesencadeante da primeira revolución industrial e do motor de combustión interna, que utiliza como combustibleos derivados do petróleo, como elemento desencadeante da segunda revolución industrial e valorar as profundastransformacións que causaron ambos os descubrimentos nos sistemas de traballo e na estrutura da sociedade.A Ciencia explícanos o mundo (páxina 213) reflexiona sobre o quecemento global e como está a influír no cambioclimático en Galicia e, en coherencia coas habilidades e destrezas relacionadas até aquí, son parte desta competenciabásica as actitudes que pretende desenvolver a actividade Ti decides (páxina 213) para fomentar o aforroenerxético mediante a utilización do illamento térmico nas vivendas.Competencia cultural e artísticaAs ilustracións que mostran a natureza da calor, dos seus efectos sobre os corpos, as súas formas de propagarse eas súas aplicacións, así como a natureza da temperatura como magnitude que mide a enerxía interna dos corpos, eas fotografías e debuxos que mostran o funcionamento dos distintos tipos de motores de combustión, contribúen aodesenvolvemento desta competencia. A utilización destas imaxes como fonte de enriquecemento e gozo requirepoñer en funcionamento a iniciativa, a imaxinación e a creatividade, ao percibir e enriquecerse con diferentes realidadesdo mundo da arte e da cultura.Competencia para aprender a aprenderAs actividades Comproba e Compara tratan de adaptar os principios ou teorías xerais ás condicións particularesdo seu contorno e capacitan os alumnos e alumnas para describir novas observacións, ordenalas, agrupalas, clasificalas,identificar semellanzas e diferenzas, planificalas, etcétera.Actividades como Pensa (páxina 203), Observa e experimenta (páxina 209), Exercita a túa memoria (páxina210), Aplica o teu coñecemento (páxina 210) e Resolve o problema (páxina 211) permiten ser consciente doque se sabe e do que é necesario aprender. Ao mesmo tempo, implican a curiosidade de formularse preguntas, identificare manexar a diversidade de respostas posibles diante dunha mesma situación ou problema utilizando diversasestratexias e metodoloxías que permitan afrontar a toma de decisións, racional e criticamente, coa informacióndispoñible.Onde está o mentireiro?, Non caias na trampa!, Que falta? e Recoñécelo? (páxina 212) son actividades quedesenvolven habilidades para obter información –xa sexa individualmente ou en colaboración– e, moi especialmente,para transformala en coñecemento propio, relacionando e integrando a nova información cos coñecementos previose coa propia experiencia persoal e sabendo aplicar os novos coñecementos e capacidades en situacións parecidase contextos diversos.Autonomía e iniciativa persoalAs actividades Comproba…, Compara… e Observa e experimenta (páxina 209) permiten desenvolver a capa-