Juan Eduardo Panadero Cuartero (coord.) Aurora Lozano Montero ...

94PROGRAMACIÓNCompetencia no coñecemeento e a interacción co mundo físicoAs actividades Observa e experimenta (páxina 233) e Resolve o problema (páxina 235) permiten o desenvolvementodesta competencia, que fai posible identificar preguntas ou problemas e obter conclusións baseadas en probas,coa finalidade de coñecer que todos as cores que nos rodean se poden formar a partir de tan só tres cores, mediantea síntese aditiva e subtractiva entre cores primarias-luz e cores primarias-pigmento e comprender as causas dos distintosfenómenos ópticos e sonoros da vida cotiá, como o eco ou as distintas imaxes xeradas por lentes e espellos.O feito de coñecer que unha onda non é máis que a propagación dunha perturbación, que o son é unha forma deenerxía que se orixina cando algo vibra e necesita medios materiais para a súa propagación, que a súa reflexión dálugar ao eco e é o fundamento da ecografía e do sónar, que a luz se comporta como unha dualidade onda-corpúsculo,propágase en liña recta, dispérsase por un prisma e orixina o espectro visible, reflíctese nos espellos e se refractamediante as lentes cóncavas e convexas, implica a habilidade progresiva para poñer en práctica os procesos deindagación científica: realizar observacións directas e indirectas de diversos fenómenos ópticos e sonoros; formularpreguntas; localizar, obter, analizar e representar información cualitativa e cuantitativa sobre os tipos de imaxes quese forman nos espellos e as lentes; expoñer e contrastar hipóteses sobre a formación das cores; e realizar prediciónse inferencias sobre o uso de distintos tipos de lentes para corrixir determinadas anomalías da visión.A axeitada percepción do espazo físico onde se desenvolve a actividade humana, así como a habilidade para interactuarco espazo circundante ponse de manifesto nas actividades Pensa... (páxina 219), que nos permite comprobarmediante cálculos sinxelos a distancia aproximada á que se atopa unha tormenta, e Resolve o problema (páxina235), ao reflexionar sobre as aplicacións da óptica na vida cotiá, como a forma de rotular a palabra AMBULANCIA.Tratamento da información e competencia dixitalA ilustración desta unidade é unha parte esencial da información necesaria para a comprensión da natureza daluz e do son: seccións, detalles ampliados, vistas de fronte ou de perfil e modelos a escala esixen de destrezasde razoamento para analizar a información que proporcionan os debuxos, relacionala, sintetizala e facer deduciónsdos distintos niveis de complexidade.As actividades Recoñécelo? e Que falta? (páxina 236) requiren o dominio de linguaxes específicas básicas (textual,numérica, icónica, visual e gráfica) e das súas pautas de decodificación e transferencia, así como a aplicación dos diferentestipos de información, as súas fontes, as súas posibilidades e a súa localización, en distintas situacións e contextos.Deseñar experimentos para comprobar a propagación da luz e a reflexión do son en compañía de afeccionados á física,realizar cálculos sinxelos para comprobar se se achega unha tormenta e realizar trucos de maxia baseados nareflexión e refracción da luz, esixe ser competente na xestión e procesado de información abundante e complexa,na resolución de problemas reais e no traballo en contornos colaborativos.A actividade Lapis e rato (páxina 232) inclúe os enderezos de determinadas páxinas web sobre os fenómenos relacionadoscoa luz e o son e os sitios onde se poden descargar distintos applets sobre algúns aspectos da óptica, así comoanimacións e vídeos que nos faciliten a comprensión da formación das imaxes nos espellos e as lentes. Esta actividadeestá dirixida ao desenvolvemento da competencia dixital, estimulando o manexo de estratexias para identificar eresolver problemas de hardware e de software e aproveitar e analizar criticamente a información proporcionada.Competencia social e cidadáA actividade Comproba como se reflicte o son (páxina 220) facilita a comprensión do fenómeno do eco e, en relacióncon este fenómeno, móstranse dúas aplicacións do eco: a ecografía, que permite interpretar imaxes como a que mostraa actividade Lazos coa medicina (páxina 220), e o sónar, unha técnica esencial para a busca de bancos de pesca.A actividade Pensa... (páxina 219) axúdanos a calcular a distancia á que se atopa unha tormenta, Resolve o problema(páxina 235) contén distintas actividades que permiten interpretar correctamente algúns fenómenos ópticos e sonorosda vida cotiá, e a actividade A Ciencia explícanos o mundo (páxina 237) reflexiona sobre os efectos da contaminaciónacústica. En coherencia coas habilidades e destrezas relacionadas até aquí, son parte desta competenciabásica as actitudes que pretende desenvolver a actividade Ti decides (páxina 237) para valorar os efectos nocivos paraa saúde de determinadas radiacións electromagnéticas, como a radiación ultravioleta.Competencia cultural e artísticaAs ilustracións que mostran a natureza das ondas sonoras e lumínicas e as fotografías e debuxos que mostran comose propagan, como se reflicten e como se refractan, contribúen ao desenvolvemento desta competencia. A utilizacióndestas imaxes como fonte de enriquecemento e gozo require poñer en funcionamento a iniciativa, a imaxinacióne a creatividade ao percibir e enriquecerse con diferentes realidades do mundo da arte e da cultura.Competencia para aprender a aprenderAs actividades Comproba... e Compara... tratan de adaptar os principios ou teorías xerais ás condicións particularesdo seu contorno e capacitan os alumnos e alumnas para describir novas observacións, ordenalas, agrupalas, clasificalas,identificar semellanzas e diferenzas, planificalas, etcétera.