verbatim report of constituency public hearings ... - ConstitutionNet

Antony Karisa: Mimi kwa majina naitwa Antony Charo Karisa kutoka (inaudible) Youth Group. Nilikuwa na maoni
kidogo hapa kama manne hivi. Ya kwanza ni kuhusu employment, ya pili ni human rights, mtanisamehe kidogo kwa sababu
niko na mafua.
Com. Pastor Zablon Ayonga: (inaudible) kuna wengi wanao ongea ongea ongea. Ikiwa unaneno na
mwenzako utoke nje muongee. (inaudible)
Antony Karisa: Ya kwanza kabisa ni kuhusu employment, na ya pili ni human rights, la tatu ni water and power supply. La
nne nikuhusu education. Sitasema kwa urefu kwa sababu mengi nimeandika hapa. Nitafanya kugusia.
Kuhusiana na elimu: Ningependekeza ya kwamba serikali iwe inaweza kutoa elimu ya bure kuanzia nursery mpaka darasa la
nane. Jukumu la wazazi liwe ni kalamu na uniform pekee yake. Vitabu na elimu iwe bure ili kwa wale pia hawajiwezi, waweze
kupata elimu.
Lingine ni kuhusiana na employment: Nafikiri serikali ingetoa sheria thabiti kuhusiana na mambo ya uwajiri. Kama ku-retrench
watu wangekuwa wanapunguzwa kazi ambao labda amehudumia kampuni hio ama shirika hiyo kwa zaidi ya miaka kumi na
mitano kuendelea. Sio mtu amefanya kazi miaka miwili na anafukuzwa kazi ikiwa kuna watu ambao wako na service ya over
30 years.
Lingine pia wapewe sheria kwa sababu siku hizi ni kampuni chache ambao wana-employ watu permanent. Siku hizi ni contract,
ikiisha contract una-renew na mwishowe unatoka kitupu. Hata kama umefanya miaka arubaini, hakuna lolote utapata. Kwa
hivyo pia wapewe sheria ya kwamba kama wanaajiri, waajiri watu permanent wakisha-serve zaidi ya miezi sita na kuendelea.
Lingine ni kuhusu human rights. Kuhusiana na swala la vitambulisho, ni wengi wamejishugulisha kutafuta vitambulisho na
wameshindwa kupata kulingana na sheria zilizowekwa ambazo zimefinya watu wengi. Kwa sababu, tuchukulie kwa mfano
inasemekana mtu kupata kitambulisho lazima awe na birth certificate au school leaving certificae au baptisimal certificate. Na
awe na kitambulisho cha mzazi mmoja either mama au baba ambapo ni ngumu kwa wengineo kwa sababu wengine waliachwa
wakiwa bado ni wadogo, na hawakuweza kuona vitambulisho hizo, na wala hakupata elimu, na kuna wengine ambao kufikia
sasa hawajui dini ni nini. Hawajafika kanisani wala msikitini. Hawezi kuwa na makaratasi kama hayo. Kwa hivyo baadhi ya
sheria zile zimewekwa ili mtu apate kitambulisho zipunguzwe. Mtu akifikisha miaka kumi na minane apate kitambulisho bila
maswali mengine.
Kuhusianan na swala la moto na maji: Ningependa serikali iangalie hili swala sana kwa sababu kusema ukweli, kuna vijiji
vingine ambavyo ukitaja kuhusu maji ya mfereji ni kama ndoto. Una zaidi ya miaka ishirini bado hajaona maji ya mfereji. Kuna
kwingine ambapo stima pia ni kama ndoto kwa sababu wengine wamesomea kazi hizi za jua kali na wametegemea kitu kama
11